“To Τελευταίο Σημείωμα” του Παντελή Βούλγαρη/ Μια ταινία που πρέπει να δεις

Τέσσερα χρόνια μετά την «Μικρά Αγγλία», ο Παντελής Βούλγαρης, επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη με ” Το Τελευταίο Σημείωμα” και καταπιάνεται με μια από τις πιο γνωστές σελίδες της πρόσφατης ελληνικής Ιστορίας, την εκτέλεση από τους Γερμανούς κατακτητές διακοσίων αγωνιστών την 1η Μαΐου 1944 στην Καισαριανή, ως αντίποινα για τη δράση της ελληνικής Αντίστασης.

Ο Παντελής Βούλγαρης, με την σύζυγό του και συγγραφέα Ιωάννα Καρυστιάνη ( με την οποία συνυπογράφουν το σενάριο), μας μεταφέρουν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου πριν από την Πρωτομαγιά του ’44, για να μας αφηγηθούν την ιστορία της εξαιρετικά γενναίας πράξης του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, ο οποίος, αν και αριστερός και κρατούμενος, αναγκάζεται να εκτελεί χρέη διερμηνέα του Γερμανού διοικητή Καρλ Φίσερ. Αυτός, αν και φανατικός υποστηρικτής του ναζισμού, τρέφει μια ιδιαίτερη συμπάθεια για τον νεαρό άντρα, επειδή του θυμίζει έναν παιδικό του φίλο, για τον θάνατο του οποίου ευθυνόταν ο ίδιος.

Έξω από το στρατόπεδο, η μνηστή του Ναπολέοντα, Χαρά Λιουδάκη, με σθένος, καρτερία και βαθιά αγάπη στέκεται δίπλα στον αρραβωνιαστικό της, έστω κι αν οι συναντήσεις τους είναι ελάχιστες στιγμές στα επισκεπτήρια, και πάντα υπό την επιτήρηση ενόπλων φρουρών.

Μετά την ενέδρα της ελληνικής Αντίστασης στον Στρατιωτικό Διοικητή Λακωνίας, σε χαράδρα της περιοχής των Μολάων, το Τρίτο Ράιχ απαιτεί την εκτέλεση διακοσίων ανδρών ως αντίποινα, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο Σουκατζίδης.

Την ημέρα της εκτέλεσης όμως, ο αγωνιστής βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα ζωής, όταν ο Φίσερ τού δίνει τη δυνατότητα να εξαιρεθεί, βάζοντας στη θέση του ως διακοσιοστό κάποιον άλλον.

Ο Παντελής Βούλγαρης, με την ευαίσθητη ματιά του και γνώση της Ιστορίας, καταγράφει τόσο τα δεινά της χώρας από τους Ναζί, όσο και τις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στη φυλακή ανάμεσα στους κρατούμενους, αφήνοντας νύξεις για τις συγκρούσεις που αναπόφευκτα οδήγησαν στον Εμφύλιο.

Κρατώντας σωστές ισορροπίες και χωρίς ποτέ να γίνεται μελοδραματικός, παρά το γεγονός ότι πραγματεύεται μια ιστορία σπάνιας ανδρείας και ηρωισμού, στέκεται στο δράμα του ανθρώπου που συνθλίβεται κάτω από το βάρος των γεγονότων , αλλά παρόλα αυτά έχει ακόμα τη δύναμη να επιλέξει την αξιοπρέπεια.

Με μια εξαίσια σκηνή όπου οι μελλοθάνατοι γλεντούν όλη τη νύχτα υπό τους ήχους κρητικής λύρας, ο Βούλγαρης σκιαγραφεί την εικόνα ενός κοινωνικού συνόλου που ομαδικά αψηφά τον φόβο του θανάτου και αγωνίζεται μέχρι τελικής πτώσεως για την ελευθερία του, υπενθυμίζοντας την ιστορία του τόπου μας, χωρίς ενθικοπατριωτικές εξάρσεις. Αντίθετα επιμένει να αναδεικνύει όλες εκείνες τις μικρές λεπτομέρειες που κάνουν τους ήρωές του ξεχωριστούς, όπως η τσατσάρα που βγάζει ένας από τους κρατούμενους λίγο πριν εκτελεστεί για να φύγει όμορφος.

Οι σωστοί ρυθμοί του Βούλγαρη, η απλότητα τη αφήγησής του, η εξαιρετική διεύθυνση φωτογραφίας του Σίμου Σαρκετζή σε συνδυασμό με τις λιτές ερμηνείες των ηθοποιών, δημιουργούν μια ταινία έχει τα εχέγγυα να αποτελέσει το γεγονός της χρονιάς για τον ελληνικό κινηματογράφο.

Δείτε το τρέιλερ εδώ