Δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή | Foninews.gr

Δεν είναι μόνο η τεράστια ευχέρεια εντοπισμού που προσφέρει η χρήση του κινητού, αλλά και ότι όλοι οι χρήστες του αποτελούν εν δυνάμει προέκταση της πανοπτικής λειτουργίας του, αφού μπορούν να παίρνουν φωτογραφίες παντού και ανά πάσα στιγμή, παραβιάζοντας ενδεχομένως την ιδιωτική ζωή οποιουδήποτε «δημόσιου» ή μη προσώπου βρεθεί τυχαία δίπλα τους.

Είναι ακόμη ότι με τα ίχνη που αφήνουμε στο διαδίκτυο, μέσω των αναζητήσεων και επισκέψεών μας σε ιστοσελίδες, αλλά και μέσω των προτιμήσεών μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παρέχουμε στις εταιρείες που διαχειρίζονται αυτές τις πλατφόρμες έναν τεράστιο όγκο προσωπικών πληροφοριών, που τις καθιστούν ικανές όχι απλώς να συνθέτουν το ψυχολογικό μας προφίλ αλλά και να υφαρπάζουν ακόμη και την ψήφο μας, όπως απεδείχθη με την εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ, αλλά και με τα αποτελέσματα για το Brexit στην Αγγλία. Χώρια το καταναλωτικό προφίλ από δεδομένα που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς.

Κι αυτό γιατί από το να στοχεύουν πλέον τα μηνύματα σε ομάδες ανθρώπων με κοινά χαρακτηριστικά -λόγου χάρη φύλο, ηλικία, γεωγραφική περιφέρεια- με τα νέα εργαλεία τεράστιων δεδομένων (big data) που παρέχει ο ψηφιακός κόσμος μπορεί το μήνυμα να εξατομικεύεται ώστε να φτάνει σαν «ψίθυρος στο αυτί του ατόμου», περιλαμβάνοντας αυτά ακριβώς που θέλει κάποιος να ακούσει, όπως επισήμανε ο σύμβουλος επικοινωνίας Ηλίας Τσαουσάκης, χαρακτηρίζοντας αυτό το εργαλείο σαν «πυρηνικό όπλο» στον πόλεμο της επικοινωνίας και ζητώντας πολύ συγκεκριμένο ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε ο χρήστης να γνωρίζει τι θα χρησιμοποιηθεί από τα δεδομένα του και πού.

Οπως επισήμανε και κάποιος από το κοινό σε παρέμβασή του, «σε οποιαδήποτε δωρεάν υπηρεσία στο διαδίκτυο το προϊόν είσαι εσύ».

Οι προεκτάσεις

Τα παραπάνω είναι μερικές μόνο όψεις των προκλήσεων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή με πολιτικές, οικονομικές, ακόμη και εργασιακές προεκτάσεις, όπως αναδείχτηκαν στη σχετική συζήτηση που διοργάνωσε η Ελληνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, με συντονιστή τον επίτιμο καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Νίκο Αλιβιζάτο.

Με την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα της επικοινωνίας να εκτείνονται στα περισσότερα από τα μισά άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο πανεπιστημιακός (ΕΚΠΑ) Γιώργος Πλειός έθιξε όχι απλά τις πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις των νέων μέσων, αλλά και τη σχέση τους με τις παραποιημένες ειδήσεις (fake news), οι οποίες διαδίδονται επειδή κάποιοι τις πιστεύουν αγνοώντας ότι είναι ψευδείς και υποδαυλίζοντας ρατσιστικές και εθνικιστικές προκαταλήψεις, τη δύναμη της παραπληροφόρησης καθώς το διαδίκτυο είναι παγκόσμιο, τον ρόλο του στη διάδοση πολιτιστικών προϊόντων και τους κινδύνους που απορρέουν από την ψηφιακή ανισότητα, αλλά και τα εργασιακά δικαιώματα.

Επισήμανε ακόμη πως τα νέα μέσα καθιερώνουν νέα γενιά δικαιωμάτων και εξέφρασε τον φόβο του για τις ρυθμίσεις σε αυτό το τοπίο εφόσον αυτές θα προέρχονται από τις ίδιες τις εταιρείες που λειτουργούν με αδιαφάνεια και το παραπληροφορημένο κοινό.

«Δικαίωμα στη λήθη»

Για τη δυσκολία διαγραφής πληροφοριών που στιγματίζουν πρόσωπα από το διαδίκτυο, μέσω συγκεκριμένων παραδειγμάτων, μίλησε ο δημοσιογράφος Γιάννης Παπαδόπουλος, καταλήγοντας ότι θα ήταν προτιμότερο να μιλάμε για διαγραφή στοιχείων απ’ ό,τι για δικαίωμα στη λήθη, ενώ η δικηγόρος Στεύη Κίτσου αναφέρθηκε στον διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης της ρητορικής του μίσους στα κοινωνικά δίκτυα από το ευρωπαϊκό και το αμερικανικό νομικό πλαίσιο, που ορίζεται από την ιστορική παράδοση της κάθε πλευράς, κάτι που προσπαθούν να ρυθμίσουν επίσης οι ίδιες οι εταιρείες στο πλαίσιο της εταιρικής ευθύνης, αφήνοντας ανοιχτό τον δρόμο στην αυτορύθμιση, με όσες εκπτώσεις από τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου ενέχει κάτι τέτοιο.

Κατάχρηση δεδομένων

Προστασία στην ελευθερία: στις παρεμβάσεις τους από το κοινό, οι πανεπιστημιακοί Θόδωρος Καρούνος (ΕΜΠ) και Γιώργος Παπανικολάου (Χαροκόπειο), εκ μέρους του Κινήματος Ελεύθερου Λογισμικού, επισήμαναν ότι οι τεχνολογίες δεν είναι ουδέτερες, καθώς αυτοί που τις αναπτύσσουν ενσωματώνουν νοοτροπίες εμπορευματοποίησης.

Εφόσον συγκεντρώνονται τα δεδομένα, θα γίνεται κατάχρησή τους, υποστήριξαν, και γι’ αυτό πρότειναν να αποκεντρωθούν οι διαδικασίες στο διαδίκτυο, να συγκεντρώνονται όσο το δυνατόν λιγότερα στοιχεία και να κατοχυρωθεί ότι κάθε φυσικό άτομο είναι ιδιοκτήτης των δεδομένων του, κάτι που ήδη προωθείται στη Φινλανδία μέσω της πρωτοβουλίας «mydata Finland», ώστε ο πολίτης να γνωρίζει ποιος φορέας διαθέτει ποια συγκεκριμένα δεδομένα χωρίς το σύστημα να παρέχει στοιχεία σε εταιρείες.

Σύμφωνα με το Κίνημα, τα δικαιώματα μπορούν να διαφυλαχθούν μόνον όταν το λογισμικό είναι ελεύθερο.

Δικαιώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Δύο παραδείγματα στα οποία πολίτες που διεκδίκησαν τα δικαιώματά τους απέναντι στους κολοσσούς Google και Facebook δικαιώθηκαν στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και αναφορά στους μηχανισμούς προστασίας μέσω του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) περιείχε το μήνυμα του πρώην στελέχους στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Φίλιππου Μίντλετον, που διάβασε ο πρόεδρος της ΕΕΔΑ, νομικός Γιάννης Ιωαννίδης.

Συγκεκριμένα, στην υπόθεση Costeja κατά Google Ισπανίας, που όρισε τις προϋποθέσεις για την αναγνώριση του δικαιώματος στη λήθη, ο Ισπανός ζητούσε τη διαγραφή της εμφάνισης στη μηχανή αναζήτησης δημοσιεύματος ότι το σπίτι του βγήκε σε πλειστηριασμό λόγω «κόκκινου» δανείου.

Στην υπόθεση Schrems κατά Facebook, ο Αυστριακός φοιτητής Νομικής προσέφυγε στην ιρλανδική έδρα της facebook στην Ευρώπη, ζητώντας να της απαγορεύσει να διαβιβάζει δεδομένα του στη facebook ΗΠΑ, θεωρώντας ότι τα δεδομένα του δεν είναι ασφαλή, προσφυγή που ακύρωσε μια συμφωνία Ε.Ε.-ΗΠΑ και οδήγησε στη σύναψη νέας, αυστηρότερης συμφωνίας και στη δημιουργία ειδικού «Ομπουντσμαν» στις ΗΠΑ, ενώ παρείχε στους Ευρωπαίους τις προϋποθέσεις να ασκούν τα δικαιώματά τους απευθείας κατά των αμερικανικών εταιρειών και στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου.

ΠΗΓΗ efsyn.gr