Mύθοι και αλήθειες για το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας
Η δυσκοιλιότητα είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί χιλιάδες ανθρώπους. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι παροδικό, όμως υπάρχουν κι εκείνοι για τους οποίους έχει μετατραπεί σε χρόνιο.
Ωστόσο, υπάρχει μια σειρά από θεωρίες γύρω από την δυσκοιλιότητα που άλλες ισχύουν και άλλες όχι. Ας δούμε ποιοι είναι οι μύθοι και ποιες είναι οι αλήθειες γύρω από το συγκεκριμένο πρόβλημα.
Μύθος: Πρέπει να υπάρχει μετακίνηση εντέρων καθημερινά
Τι είναι «φυσιολογικό» ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Μερικοί άνθρωποι πηγαίνουν στην τουαλέτα τρεις φορές την ημέρα. Αλλοι τρεις φορές την εβδομάδα. Αν και το να υπάρχει μετακίνηση των εντέρων μια φορά την ημέρα, είναι κάτι συνηθισμένο, είναι εντάξει ακόμα και το να περάσουν κάποιες ημέρες χωρίς κάποιος να επισκεφθεί την τουαλέτα. Δυσκοιλιότητα θεωρείται ότι έχει κάποιος όταν έχει λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα. Ενα άτομο θεωρείται σημαντικά δυσκοίλιο όταν έχει λιγότερες από μία κένωση την εβδομάδα. Ιατρική βοήθεια θα πρέπει να ζητήσει κανείς αν η δυσκοιλιότητα είναι ξαφνική ή αν έχει δυσκοιλιότητα που διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες.
Μύθος: Η δυσκοιλιότητα δημιουργεί τις τοξίνες και τα προβλήματα υγείας
Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η δυσκοιλιότητα κάνει το σώμα να απορροφά δηλητηριώδεις ουσίες που βρίσκονται στα κόπρανα. Πιστεύουν ότι απ’ αυτό το γεγονός προκύπτουν ασθένειες όπως η αρθρίτιδα, το άσθμα και ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Αλλά δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως τα κόπρανα παράγουν τοξίνες ή πως οι εργασίες καθαρισμού του παχέος εντέρου, τα καθαρτικά ή τα κλύσματα μπορούν να αποτρέψουν τον καρκίνο ή άλλες ασθένειες.
Μύθος: Δυσκοιλιότητα σημαίνει απλώς ότι χρειάζομαι περισσότερες φυτικές ίνες
Η αύξηση των ινών στη διατροφή σας, μπορεί να βοηθήσει στη δυσκοιλιότητα. Ωστόσο, η χρόνια δυσκοιλιότητα μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη ενός πραγματικού προβλήματος, όπως κακή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, ή διαβήτης. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα της νόσου του Πάρκινσον ή εγκεφαλικού επεισοδίου, ή ακόμα παρενέργεια από τη λήψη κάποιων φαρμάκων. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να σηματοδοτήσει ασθένειες όπως καρκίνο του παχέος εντέρου ή αυτοάνοση νόσο. Δείτε έναν γιατρό αν τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες ή έχετε αίμα στα κόπρανά σας, έντονο πόνο με τις κινήσεις του εντέρου ή ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Πραγματικότητα: Τα γαλακτοκομικά μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα
Αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη, η κατανάλωση γαλακτομικών προϊόντων θα μπορούσε να προκαλέσει δυσκοιλιότητα. Μια μελέτη, μάλιστα, έχει συνδέσει την δυσκοιλιότητα με την δυσανεξία στη λακτόζη σε παιδιά. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να τρώνε τουλάχιστον ένα μικρό αριθμό γαλακτοκομικών κάθε μέρα. Συζητήστε με τον γιατρό σας αν ακόμα και οι μικρές ποσότητες σάς προκαλούν δυσκοιλιότητα.
Πραγματικότητα: Aν καταπίνετε τσίχλα μπορεί να κολλήσει
Είναι αλήθεια, αλλά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις και κυρίως σε μικρά παιδιά που δεν ξέρουν τι να κάνουν την τσίχλα και αντί να την φτύνουν, την καταπίνουν. Μερικές φορές η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων τσίχλας ή πολλών κομματιών σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να σχηματίσει μια μάζα που μπλοκάρει το πεπτικό σύστημα, ειδικά αν την καταπιεί κανείς μαζί με άλλες δυσκολοχώνευτες τροφές. Η απόφραξη μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα. Αλλά για τους περισσότερους ανθρώπους το δύσπεπτο τμήμα της τσίχλας κινείται μέσω του εντερικού σωλήνα και τελικά αποβάλλεται από το σώμα όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις άλλες τροφές. Ετσι η κατάποση τσίχλας, όταν αυτή γίνεται περιστασιακά είναι επί της ουσίας ακίνδυνη.
Πραγματικότητα: Oι διακοπές μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα
Τα ταξίδια και οι διακοπές αλλάζουν την καθημερινότητα και τη διατροφή των ανθρώπων, ως εκ τούτου μπορεί να συμβάλλουν στην δυσκοιλιότητα. Αποφύγετε την αφυδάτωση που σχετίζεται με την δυσκοιλιότητα, πίνοντας νερό, ειδικά αν ταξιδεύετε αεροπορικώς. Επίσης, μετακινείστε όσο μπορείτε, για παράδειγμα αν πρόκειται να πετάξετε αεροπορικώς κινηθείτε στο διάστημα που περιμένετε τις αεροπορικές συνδέσεις ή αν ταξιδεύετε οδικώς κάνετε μικρές στάσεις στη διάρκεια της διαδρομής σας. Αλλα στοιχεία που μπορούν να αποτρέψουν την δυσκοιλιότητα στη διάρκεια των διακοπών είναι η άσκηση, η λήψη αλκοόλ με μέτρο και η κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών.
Πραγματικότητα: H ψυχολογική διάθεση μπορεί να επηρεάσει τη ρουτίνα σας
Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα και να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η μείωση του στρες μέσω διαλογισμού, γιόγκα, τεχνικών χαλάρωσης, μπορεί να βοηθήσει την κατάσταση. Το μασάζ σιάτσου και το μασάζ στην κοιλιά μπορεί να βοηθήσει να χαλαρώσετε τους μύες που υποστηρίζουν τα έντερα και να τα θέσουν σε κίνηση.
Mύθος: H… αυτοσυγκράτηση δεν κάνει κακό
Μπορεί κάποια στιγμή να τύχει να υπάρξει μετακίνηση εντέρων κι εσείς να είστε απασχολημένοι στη δουλειά. Ή να προτιμάτε να περιμένετε μέχρι να φτάσετε στο σπίτι σας. Ομως, αγνοώντας την φυσική σας ανάγκη όταν αυτή έρθει, μπορεί να αισθανθείτε σωματικά άβολα κι αυτό να προκαλέσει ή να επιδεινώσει την δυσκοιλιότητα, αποδυναμώνοντας σταδιακά τα «σήματα» που σάς προειδοποιούν ότι γίνεται μετακίνηση εντέρων. Μερικοί άνθρωποι θεωρούν ότι τούς βοηθά το να υπολογίσουν κάποιο χρόνο μετά το πρωινό ή κάποιο άλλο γεύμα για τις κενώσεις τους. Ομως, δεν έχει σημασία, όταν η φύση σάς καλεί, απαντήστε!
Πραγματικότητα: Τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα
Μερικά φάρμακα για τον πόνο, την κατάθλιψη, την υψηλή πίεση του αίματος, αλλά και η νόσος του Πάρκινσον, σχετίζονται με τη δυσκοιλιότητα. Μεγάλες ποσότητες ασβεστίου και σιδήρου μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα. Τα συμπληρώματα ασβεστίου, ειδικά αν λαμβάνονται μαζί με κάποιο άλλο συμπλήρωμα ή φάρμακο που δεσμεύει τα κόπρανα, μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα. Συζητήστε με το γιατρό σας αν έχετε ανησυχίες.
Πραγματικότητα: Μια χαμηλή σε φυτικές ίνες διατροφή μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα
Αν δεν υπάρχουν αρκετές φυτικές ίνες στη διατροφή σας, συχνά μπορεί να οδηγηθείτε σε δυσκοιλιότητα. Για να αποφύγετε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να προσλαμβάνετε τουλάχιστον 20 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα, ή και παραπάνω. Τρώτε περισσότερα φρούτα και λαχανικά και τα φρούτα αν είναι δυνατόν ολόκληρα. Αντικαταστήστε το άσπρο ρύζι το ψωμί και τα ζυμαρικά με ολικής αλέσεως προϊόντα. Αυξήστε την πρόληψη των φυτικών ινών σας σιγά – σιγά, ώστε να αποφύγετε το φούσκωμα και τα αέρια. Και το νερό με τη σειρά του βοηθά τις ίνες να περάσουν στα κόπρανα, οπότε πίνετε τουλάχιστον 2 έως 4 επιπλέον ποτήρια νερό την ημέρα. Μην περιμένετε αποτελέσματα εν μία νυκτί. Μετά όμως από κάποιες ημέρες τακτικής πρόσληψης φυτικών ινών θα μπορέσετε να δείτε βελτίωση.
Μύθος: Ολες οι φυτικές ίνες είναι ίσης αξίας
Η πρόσληψη τροφών με φυτικές ίνες βοηθούν τον άνθρωπο να αισθάνεται χορτάτος και να παραμένει τακτικός όσον αφορά τις κενώσεις του εντέρου. Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες ιδιαίτερα μπορούν να διευκολύνουν άτομα που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα, καθώς επειδή είναι δύσπεπτες δεν διαλύονται στο νερό. Προσθέτουν όγκο στα κόπρανα και τα βοηθούν να περάσουν μέσα από έντερα πιο γρήγορα. Καλές πηγές αδιάλυτων φυτικών ινών είναι το ψωμί ολικής αλέσεως, τα ζυμαρικά και τα δημητριακά. Η διαλυτή ίνα διαλύεται στο νερό. Ως μέρος μιας δίαιτας χαμηλής σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Οι διαλυτές ίνες βρίσκονται στα φασόλια, τα μπιζέλια και ορισμένα παρεμφερή προϊόντα.
Πραγματικότητα: Τα δαμάσκηνα βοηθούν να κρατηθείτε «τακτικοί»
Αυτό το μικρό αποξηραμένο φρούτο έχει κερδίσει μεγάλη φήμη ως «φάρμακο της φύσης» για τη δυσκοιλιότητα. Τα δαμάσκηνα μπορούν να αποτρέψουν ή να βελτιώσουν τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας. Είναι γεμάτα με αδιάλυτες ίνες, ενώ παράλληλα περιέχουν τα φυτικά καθαρτικά sorbitol και dihydrophenylisatin. Οι διαλυτές φυτικές ίνες που βρίσκονται στα δαμάσκηνα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της χοληστερόλης και είναι ασφαλείς για μακροχρόνια κατανάλωση. Στα παιδιά που δεν τους αρέσουν τα δαμάσκηνα μπορείτε να δώσετε παγωμένο χυμό δαμάσκηνου ή να αναμείξετε τον χυμό δαμάσκηνου με έναν άλλο χυμό για να συγκαλύψετε τη γεύση.
Πραγματικότητα: Tο νερό μπορεί να βοηθήσει
Πίνοντας άφθονο νερό βοηθάτε τον οργανισμό σας να προλάβει την αφυδάτωση που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Τα υγρά μπορούν να βοηθήσουν να κρατούνται τα κόπρανα μαλακά, ώστε να αντιμετωπιστεί η δυσκοιλιότητα. Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με το πόση ακριβώς ποσότητα νερού είναι καλή για εσάς. Θυμηθείτε να περιορίσετε την καφεΐνη ή και τα αλκοολούχα ποτά, καθώς αν τα καταναλώνετε σε μεγάλη ποσότητα, μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση.
Πραγματικότητα: Η άσκηση κρατάει τον οργανισμό «τακτικό»
Η έλλειψη σωματικής άσκησης μπορεί να συμβάλλει στην δυσκοιλιότητα. Η άσκηση, όμως, μπορεί να βοηθήσει να γίνονται οι κινήσεις του εντέρου πιο τακτικά, ενώ μειώνει και το στρες. Περιμένετε τουλάχιστον μία ώρα μετά από ένα μεγάλο γεύμα πριν ασκηθείτε, ώστε να δώσετε στο σώμα σας το χρόνο να χωνέψει το φαγητό. Στη συνέχεια, πιάστε… δουλειά! Δοκιμάστε να περπατάτε 10 με 15 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα. Το στρέτσινγκ και η γιόγκα μπορούν επίσης να βοηθήσουν σε θέματα δυσκοιλικότητας.
Μύθος: Ο καφές μπορεί να ρυθμίσει τα θέματα δυσκοιλιότητας
Είναι αλήθεια ότι η καφεΐνη μπορεί να τονώσει το πεπτικό σύστημα προκαλώντας κίνηση εντέρων. Τότε λοιπόν γιατί δεν συνιστάται για να λύσει προβλήματα δυσκοιλιότητας; Ο καφές μπορεί να κάνει τα κόπρανα να περάσουν πιο δύσκολα από τα έντερα, επειδή είναι παράλληλα διουρητικός, έτσι ώστε απορροφά υγρό από τα κόπρανα. Εάν είστε δυσκοίλιοι, αποφύγετε τον καφέ και άλλα διουρητικά, όπως το αλκοόλ, το τσάι με καφεΐνη και τα αναψυκτικά τύπου κόλα.
Μύθος: Ο καθαρισμός του παχέος εντέρου θα λύσει το πρόβλημα
Το κλύσμα και ο καθαρισμός του παχέος εντέρου μπορεί να αφαιρέσει προσωρινά τα απόβλητα του σώματος, αλλά δεν είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη ή τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας. Τα κλύσματα, μάλιστα, μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που τα χρησιμοποιούν τακτικά. Η υδροθεραπεία ή άρδευση του παχέος εντέρου που γίνεται με έγχυση μεγάλων ποσοτήτων υγρών από υγιειονολόγους ή θεραπευτές μπορεί να βλάψει το παχύ έντερο και να οδηγήσει σε άλλου είδους προβλήματα. Συζητήστε το οπωσδήποτε με το γιατρό σας αν σκέφτεστε να ακολουθήσετε τη συγκεκριμένη διαδικασία.
Μύθος: Τα καθαρτικά λειτουργούν άμεσα
Ανάλογα με τον τύπο των μη συνταγογραφούμενων καθαρτικών που χρησιμοποιείτε μπορεί να χρειαστεί να περιμένετε μερικά λεπτά ή μερικές ημέρες για να υπάρξει μετακίνηση εντέρων. Ενα υπόθετο θα μπορούσε να λειτουργήσει μέσα σε μία ώρα. Αλλά μπορεί να χρειαστεί να περάσουν αρκετές ημέρες για να δείτε αποτελέσματα. Τα περισσότερα μη συνταγογραφούμενα καθαρτικά προορίζονται για βραχυπρόθεσμη χρήση. Η κατάχρηση μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα του πεπτικού συστήματος. Η δυσκοιλιότητα συνήθως διαρκεί λίγες ημέρες και σπάνια είναι σοβαρή. Συζητήστε το με το γιατρό σας αν θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε καθαρτικά για περισσότερες από δύο εβδομάδες.
Πραγματικότητα: Tα μαλακτικά κοπράνων είναι καθαρτικά
Tα μαλακτικά κοπράνων που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας, επιτρέπουν στα κόπρανα να απορροφούν περισσότερο νερό από το παχύ έντερο. Εμποδίζουν τα περιττώματα να σκληραίνουν και όσο πιο μαλακά είναι τα κόπρανα τόσο πιο εύκολο είναι να αποβληθούν από τον οργανισμό. Οπως και τα άλλα καθαρτικά, τα μαλακτικά κοπράνων πρέπει να λαμβάνονται για βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Συζητήστε με το γιατρό σας ώστε να συνδυάσετε μαλακτικά κοπράνων με άλλα καθαρτικά ή άλλες θεραπείες δυσκοιλιότητας. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι γιατροί χορηγούν τα μαλακτικά κοπράνων σε χειρουργημένους ασθενείς που θα πρέπει να αποφύγουν την υπερβολική προσπάθεια κατά τη διάρκεια της κινητικότητας των εντέρων. Μερικές φορές χρησιμοποιείται ένας συνδυασμός μαλακτικού κοπράνων και καθαρτικού για να ενεργοποιηθούν οι κινήσεις του εντέρου.
Μύθος: Το καστορέλαιο όλα τα γιατρεύει!
Το καστορέλαιο είναι ένα ισχυρό καθαρτικό. Ομως, όπως και τα άλλα καθαρτικά, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται μακροπρόθεσμα. Η υπερβολική χρήση καθαρτικών μπορεί να βλάψει την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά και μερικά φάρμακα. Το καστορέλαιο μπορεί να βλάψει τους μύες του εντέρου, τα νεύρα και τους ιστούς, εφόσον καταναλωθεί πέραν του δέοντος. Χρησιμοποιείστε το μόνο με την καθοδήγηση γιατρού.
Μύθος: H δυσκοιλιότητα είναι μια κατάσταση που αφορά τους ηλικιωμένους
Οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να γίνουν δυσκοίλιοι. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορες παθήσεις, στην κακή διατροφή, ή στη μεγαλύτερη χρήση φαρμάκων, ή ακόμα στην μείωση της αθλητικής δραστηριότητας. Αλλά η δυσκοιλιότητα είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα γαστρεντερικά προβλήματα, ανεξάρτητα από την ηλικία του ατόμου. Και δεν είναι ασυνήθιστο να συμβεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ή μετά τον τοκετό ή μετά από μια χειρουργική επέμβαση. Θυμηθείτε, αν είστε έγκυος και σκοπεύετε να πάρετε κάποιο σκεύασμα για να ανακουφιστείτε από τη δυσκοιλιότητα, ελέγξτε το με το γιατρό σας.