Γιατί όλοι μιλούν για το Staycation – Πώς προέκυψε η νέα τάση που επιβεβαιώνει το υψηλό κόστος των διακοπών
Στην εποχή που όλα μπορούν να γίνουν τάση, και εμείς με προθυμία βρισκόμαστε να τις (παρ)ακολουθούμε και να πειραματιζόμαστε μαζί τους, δεν θα μπορούσε από τη σχετική λίστα των trend του 2024 να λείπει ένας όρος που αφορά τις διακοπές μας και ορίζει νέες συνήθειες γι’ αυτές.
Του Νίκου Παγουλάτου
Το staycation, λοιπόν, που προκύπτει από τις λέξεις «stay» και «vacation», είναι η νέα τάση που φέρνει τις… διακοπές στο σπίτι μας ή, εναλλακτικά, μας προτρέπει να μην απομακρυνθούμε αρκετά από τη βάση μας και να περάσουμε ένα διήμερο σε κάποιο κοντινό, πολυτελές ξενοδοχείο. Πώς φτάσαμε, όμως, στο σημείο να θεωρείται cool να κάνουμε βουτιές σε φουσκωτή πισίνα δύο επί δύο στο μπαλκόνι μας;
Τι είναι το staycation
Η τάση του staycation, γνωστή και ως holistay στην Ευρώπη, αναφέρεται στην αυξανόμενη δημοτικότητα των διακοπών που κάνουν οι άνθρωποι στο σπίτι τους ή σε κοντινούς προορισμούς, προγραμματίζοντας ημερήσιες ή ολιγοήμερες εκδρομές, αντί να ταξιδεύουν σε μεγάλες αποστάσεις.
Βέβαια, η τάση αυτή δεν είναι ακριβώς καινούργια, καθώς το staycation έγινε trend διακοπών στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2007-2010, καθώς πολλά νοικοκυριά αναγκάστηκαν να περιορίσουν τα έξοδά τους, οδηγώντας σε μείωση των προϋπολογισμών για διακοπές, αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2009, όταν η αδύναμη στερλίνα έκανε τις διακοπές στο εξωτερικό σημαντικά ακριβότερες για τους βρετανούς πολίτες. Ωστόσο, το staycation συνεχίζει μέχρι και σήμερα να υπάρχει ως τάση και να αυξάνει τη δημοτικότητά του συνεχώς, όπως και το αντίπαλο δέος του -συγκρίνοντας τα κόστη-, το glamping [σ.σ. μια μορφή κάμπινγκ που περιλαμβάνει καταλύματα και εγκαταστάσεις πιο πολυτελείς από αυτές που έχουμε συνδέσει με το παραδοσιακό κάμπινγκ].
Η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε περαιτέρω την τάση για staycation, καθώς οι περιορισμοί στα ταξίδια και τα lockdown δυσκόλεψαν τις διεθνείς μετακινήσεις, οδηγώντας τους ανθρώπους να επιλέξουν το staycation ως έναν ασφαλή και, κάπως, «βολικό» τρόπο για να κάνουν ένα διάλειμμα από την καθημερινότητά τους.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), για την επίδραση των ανατιμήσεων στις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων, το staycation φαίνεται να είναι «μονόδρομος» για τους περισσότερους πολίτες, καθώς 1 στους 2 καταναλωτές (55%) δήλωσε ότι δεν θα κάνει διακοπές το καλοκαίρι του 2024, ενώ 1 στους 3 (32%) θα κάνει πιο περιορισμένες.
Οι βασικοί λόγοι που, σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, επηρεάζουν τους έλληνες καταναλωτές και επιτρέπουν μόνο 1 στους 2 να κάνει διακοπές, είναι οι εξής:
- Το αυξημένος κόστος των εισιτηρίων
- Το αυξημένο κόστος διαμονής
- Το αυξημένο κόστος καυσίμων
- Το αυξημένο κόστος εστίασης
Επιπλέον, η τάση αυτή ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο από την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του τουρισμού, καθώς τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων συμβάλλουν σημαντικά στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου – οι διακοπές staycation, σύμφωνα με τις αναφορές, προσφέρουν μια πιο βιώσιμη εναλλακτική λύση μειώνοντας τις εκπομπές που σχετίζονται με τις αεροπορικές πτήσεις και προωθούν παράλληλα τον τοπικό τουρισμό.
Τα παραπάνω, και κυρίως η σταδιακά αυξανόμενη οικονομική κρίση λόγω της ακρίβειας, οδήγησαν τους ανθρώπους στο να εξορμήσουν και να ανακαλύψουν κοντινούς προορισμούς από το σπίτι τους ή να μετατρέψουν τον χώρο τους σε… θέρετρο διακοπών, με φουσκωτά φλαμίνγκο στο σαλόνι και μπουγέλα στις αυλές. Πόσο υγιές όμως, σε βάθος χρόνου, είναι αυτό;
Γιατί είναι σημαντικές οι διακοπές σε νέα μέρη, μακριά από το σπίτι μας
Σύμφωνα με μελέτες και ειδικούς, όπως αυτή των Gump και Matthews, οι διακοπές μακριά από το σπίτι είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική μας υγεία, ενώ η πραγματοποίηση τακτικών διακοπών μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), διαπίστωσε ότι η εργασία 55 ή περισσότερων ωρών την εβδομάδα συνδέεται με 35% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και 17% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις σε σύγκριση με την εργασία 35-40 ωρών την εβδομάδα. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως οι διακοπές μάς παρέχουν ένα σημαντικό διάλειμμα από το εργασιακό άγχος και την επαγγελματική εξουθένωση (burnout), τη δυνατότητα να χαλαρώσουμε και να δώσουμε μια νέα ευκαιρία στον εαυτό μας μέσω της αυτοφροντίδας (selfcare).
Η συνθήκη των διακοπών μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ενσυνειδητότητα, καλύτερη ποιότητα ύπνου και βελτιωμένη γνωστική λειτουργία. Επιπλέον, το να περνάει κανείς ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους του κατά τη διάρκεια των διακοπών μπορεί να δημιουργήσει ισχυρότερες κοινωνικές συνδέσεις και την αίσθηση του ανήκειν, που είναι σημαντικά για την ψυχική υγεία. Οι διακοπές μπορούν επίσης να ενισχύσουν τη δημιουργικότητά μας, καθώς η απομάκρυνση από τη ρουτίνα της εργασίας μας μπορεί να τονώσει τη γνωστική λειτουργία και να φέρει νέες ιδέες στο γραφείο με την επιστροφή μας.
Ενώ το staycation μπορεί να προσφέρει κάποια οφέλη, όπως τόνωση των τοπικών αγορών και μειωμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο σε σύγκριση με τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων, όπως αναφέραμε παραπάνω, οι ειδικοί τονίζουν τη σημασία της πραγματικής αποσύνδεσης από την εργασία και το σπίτι μας, την ανακάλυψη νέων προορισμών και την κατάκτηση καινούργιων εμπειριών κατά τη διάρκεια των διακοπών μας.
Πώς αντέδρασε ο κόσμος στα social media
Όπως κάθε νέα τάση που σέβεται τον εαυτό της, έτσι και το #staycation συγκέντρωσε αρκετά σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως στο Χ.
Κάποια, ήταν κάπως… καυστικά:
#Staycation – There is nowhere better than home
Καμπάνια καταπολέμησης του υπερτουρισμού pic.twitter.com/ZKtH4WYy4S
— 𝕁𝕠 𝔻𝕚 🏳️🌈 (@jodigraphics15) July 14, 2024
Κάποια άλλα, μας θύμισαν επικές σκηνές από τον ελληνικό κινηματογράφο, απείρως related με τις θερμοκρασίες που βιώνουμε και όπως φαντάζει το staycation στην Αθήνα:
#staycation pic.twitter.com/TUvCX0evFu
— Σαδεντρέπεσαι (@kyrosgranazis_) July 13, 2024
Το οποίο staycation, σε μια πολυκατοικία, μάλλον μοιάζει κάπως έτσι:
#staycation θα την περάσουμε ζάχαρη! pic.twitter.com/Hvc68bHXkf
— live and let live (@Myriam_K) July 13, 2024
Υπήρξαν φυσικά και αναφορές σε εγχώριες και μη τηλεοπτικές στιγμές:
#staycation pic.twitter.com/1kCEoOGmjq
— Alekos Papadimas (blue tik) (@Coolitsa13) July 13, 2024
#staycation pic.twitter.com/Apl5621yZm
— Jim Mongoose (@JimMongoose) July 13, 2024
Με το ημερολόγιο να στέκεται στα μέσα Ιουλίου, και μέχρι να εξετάσουμε αν μπορούμε φέτος να πάμε κάπου διακοπές, αφού προσπαθούμε να εξοικονομήσουμε χρήματα όσο αυξάνεται το κόστος διαβίωσης, ας φουσκώσουμε ένα ροζ φλαμίνγκο να μας κάνει παρέα στο σαλόνι.