Ποια είναι η πραγματική ηλικία σας; Οι επιστήμονες αποκαλύπτουν τους τέσσερις τρόπους με τους οποίους γερνάμε βιολογικά

Τέσσερις τύποι γήρανσης σχετίζονται με τη λειτουργία του ήπατος, του μεταβολισμού, των νεφρών και την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ένα άτομο μπορεί να έχει βιολογική ηλικία 40 ετών, αλλά η ηλικία του ανοσοποιητικού του ή των νεφρών του, να είναι 55 ετών.

Η γήρανση είναι ένα αναπόφευκτο μέρος της ανθρώπινης ζωής, όμως δεν γερνούν όλα τα μέρη του σώματος με τον ίδιο τρόπο και με τον ίδιο ρυθμό.

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Stanford εντόπισαν τέσσερα βιολογικά πρότυπα γήρανσης, ή ηλικιακούς τύπους, που εξηγούν γιατί ορισμένα μέρη του σώματος κάποιων ανθρώπων αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, με διαφορετικό τρόπο από άλλα.

Οι τέσσερις τύποι γήρανσης σχετίζονται με τον μεταβολισμό, το ανοσοποιητικό σύστημα, το ήπαρ και τους νεφρούς.

Κάποιος μπορεί να έχει βιολογική ηλικία 40 ετών, αλλά ηλικία του ανοσοποιητικού του συστήματος να είναι 45 ετών, γεγονός που τον θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσει μια αυτοάνοση νόσο, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Σε διαφορετική περίπτωση η ηλικία του ήπατος μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για ηπατικές παθήσεις, όπως η κίρρωση.

Μια ομάδα ειδικών στη γενετική προσπάθησε να κατανοήσει γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς σε διαφορετικές διαταραχές που σχετίζονται με τη γήρανση κατά τη διάρκεια της ζωής τους, πληροφορίες οι οποίες, όπως λένε, θα μπορούσαν να δώσουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να προλάβουν διάφορα τα προβλήματα υγείας καθώς μεγαλώνουν.

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Stanford ξεκίνησαν έρευνα για να προσδιορίζουν πώς γερνούν τα άτομα, σε μοριακό επίπεδο, με την πάροδο του χρόνου, σε μια από τις μοναδικές μελέτες του είδους της που παρακολούθησε τα ίδια άτομα και τον τρόπο με τον οποίο αλλάζει το σώμα τους με την πάροδο του χρόνου.

Ο Dr Michael Snyder, καθηγητής γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Stanford και κύριος συγγραφέας της έκθεσης για τους ηλικιακούς τύπους, δήλωσε: «Η μελέτη μας καταγράφει μια πολύ πιο ολοκληρωμένη εικόνα του πώς γερνάμε, μελετώντας ένα ευρύ φάσμα μορίων και λαμβάνοντας πολλαπλά δείγματα κατά τη διάρκεια ετών από κάθε συμμετέχοντα».

Μπορούμε να δούμε σαφή μοτίβα του τρόπου με τον οποίο βιώνουν οι άνθρωποι τη γήρανση σε μοριακό επίπεδο και υπάρχουν αρκετές διαφορές.

Οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν τέσσερις κύριες βιολογικές οδούς, οι οποίες θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί ορισμένα μέρη του σώματος των ανθρώπων φθείρονται πιο γρήγορα από άλλα και πώς μπορούν να λάβουν προληπτικά μέτρα πιο νωρίς στη ζωή τους.

Η ομάδα ερευνητών παρακολούθησε 43 υγιείς άνδρες και γυναίκες ηλικίας 34 έως 68 ετών για δύο χρόνια. Έλαβαν δείγματα κοπράνων, αίματος, γενετικού υλικού, μικροβίων, πρωτεϊνών και άλλων υποπροϊόντων μεταβολικών διεργασιών, κατά τη διάρκεια τουλάχιστον πέντε επισκέψεων και παρακολούθησαν τα επίπεδα των βιολογικών μορίων με την πάροδο του χρόνου.

Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο άλλαζαν τα δείγματα με την πάροδο του χρόνου, η ομάδα εντόπισε 608 μόρια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να προβλέψουν τι θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την ηλικία.

Ένα άτομο του οποίου ο τύπος ηλικίας είναι μεταβολικός έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τον μεταβολισμό του – ένα σύστημα χημικών αντιδράσεων που μετατρέπει την τροφή σε καύσιμο για τις βιολογικές διεργασίες του σώματος.

Ένας μεταβολικός τύπος ηλικίας πιθανότατα συνδέεται με μεγαλύτερες πιθανότητες ένας άνθρωπος να αντιμετωπίσει προβλήματα στη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα του και να είναι πιο επιρρεπής σε καρδιακή ανεπάρκεια, αντίσταση στην ινσουλίνη, παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2, αργότερα στη ζωή του.

Ένας ανοσολογικός τύπος ηλικίας αναφέρεται σε ένα άτομο του οποίου το ανοσοποιητικό σύστημα γερνά πιο γρήγορα από το υπόλοιπο σώμα. Τα άτομα αυτά μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για αυτοάνοσα νοσήματα που προκαλούνται από μια υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στα κύτταρα του σώματος, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος, ο διαβήτης τύπου 1 και η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Ένας ηπατικός τύπος ηλικίας είναι εκείνος στον οποίο το ήπαρ γερνά πιο γρήγορα από το υπόλοιπο σώμα. Η γήρανση συνδέεται ήδη με επιδείνωση της ηπατικής λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης ροής αίματος στο ήπαρ.

Το ήπαρ είναι ένα ζωτικής σημασίας όργανο για τη διήθηση και την αποτοξίνωση του αίματος, την επεξεργασία δηλητηριωδών ουσιών, όπως το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, καθώς και για εκατοντάδες άλλες λειτουργίες που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της ζωής. Ωστόσο, ένα άτομο με ηπατικό τύπο ηλικίας θα δει τη λειτουργία του ήπατος να επιδεινώνεται όσο μεγαλώνει, γεγονός που το θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο για κίρρωση και μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος.

Ο νεφρωσικός τύπος ηλικίας αφορά τη λειτουργία των νεφρών. Οι νεφροί καθαρίζουν τις άχρηστες ουσίες από το αίμα για να παράγουν ούρα και να ρυθμίζουν τα υγρά του σώματος, στέλνοντας το καθαρό αίμα πίσω σε όλο το σώμα. Οι υγιείς νεφροί βοηθούν επίσης στη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης.

Τα άτομα με νεφρωσικό τύπο ηλικίας διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν νεφρικές παθήσεις αργότερα στη ζωή.

Μπορεί πολλοί άνθρωποι να ανήκουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν βιώνουν γήρανση σε άλλα μέρη του σώματός τους.

Για παράδειγμα, ένα άτομο στη μελέτη έδειξε ότι είναι νεφρωσικός τύπος, αλλά παρουσίασε μικρές αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία σε άλλα όργανα. Αντίθετα, ένα άλλο άτομο έδειξε σημάδια ταχείας γήρανσης στις οδούς λειτουργίας των νεφρών και του μεταβολισμού, αλλά πιο αργή γήρανση του ανοσοποιητικού και του ήπατος.

Τα ευρήματα των ερευνητών του Stanford, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Medicine, υποδηλώνουν ότι καθώς οι άνθρωποι αποκτούν μια καλύτερη κατανόηση των βιολογικών διεργασιών που είναι πιθανό να διαταραχθούν πρώτα, θα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να βελτιώσουν την υγεία τους χάνοντας βάρος, περιορίζοντας το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ και διαχειριζόμενοι την υψηλή αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Ο Dr Snyder δήλωσε: «Ο τύπος ηλικίας είναι κάτι παραπάνω από μια ετικέτα. Μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να εστιάσουν στους παράγοντες κινδύνου για την υγεία τους και να βρουν τους τομείς στους οποίους είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν προβλήματα στο μέλλον».

Το πιο σημαντικό είναι ότι η μελέτη μας δείχνει ότι είναι δυνατό να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο γερνάμε προς το καλύτερο.