Καθαρά Δευτέρα στη Νέδουσα – Αναβίωση του πανάρχαιου δρώμενου “της Ευετηρίας”
ΕΥΕΤΗΡΙΑ σημαίνει καλοχρονιά (ευ+έτος).
Δρώμενα ευετηρίας λέγονται αυτά που γίνονται στην αρχή του Μαρτίου και φιλοδοξούν να ξορκίσουν το κακό, ώστε να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για να επιστρέψει η ζωή με τον ερχομό της Άνοιξης. Το δρώμενο της Ευετηρίας, είναι ένα παμπάλαιο, ΜΟΝΑΔΙΚΟ έθιμο, που αναβιώνει την Καθαρή Δευτέρα στη Νέδουσα Μεσσηνίας, για την καλή χρονιά και την πλούσια καρποφορία της γης.
Δρώμενα ευετηρίας λέγονται αυτά που γίνονται στην αρχή του Μαρτίου και φιλοδοξούν να ξορκίσουν το κακό, ώστε να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για να επιστρέψει η ζωή με τον ερχομό της Άνοιξης. Το δρώμενο της Ευετηρίας, είναι ένα παμπάλαιο, ΜΟΝΑΔΙΚΟ έθιμο, που αναβιώνει την Καθαρή Δευτέρα στη Νέδουσα Μεσσηνίας, για την καλή χρονιά και την πλούσια καρποφορία της γης.
Φέτος την Καθαρά Δευτέρα στη Νέδουσα συνεχίζεται η παράδοση και η ιστορία του δρώμενου της Ευετηρίας, εκεί όπου οι επισκέπτες ενσωματώνονται στις δράσεις των ντόπιων και όλοι μαζί γιορτάζουν με σεβασμό το έθιμο.
Πρόγραμμα Δρώμενου Ευετηρίας
-10:00 Αγερμός
-12:00 Δρώμενα
ΜΟΥΤΖΟΥΡΩΜΑ
Πριν απ’ όλα γίνεται το Μουτζούρωμα! Στην είσοδο του χωριού, ένας κάτοικος, που έχει το ρόλο του “Καλόγερου” υποδέχεται του επισκέπτες βάφοντάς τους με μαύρη καπνιά από ξυλόφουρνο, γιατί στην Νέδουσα δεν υπάρχουν θεατές, μόνο συμμετέχοντες. Οι τελεστές “φορούν” από νωρίς το πρωί την ίδια καπνιά και επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού με ευχές για καλή χρονιά στην προετοιμασία τους για τον εορτασμό.
Πριν απ’ όλα γίνεται το Μουτζούρωμα! Στην είσοδο του χωριού, ένας κάτοικος, που έχει το ρόλο του “Καλόγερου” υποδέχεται του επισκέπτες βάφοντάς τους με μαύρη καπνιά από ξυλόφουρνο, γιατί στην Νέδουσα δεν υπάρχουν θεατές, μόνο συμμετέχοντες. Οι τελεστές “φορούν” από νωρίς το πρωί την ίδια καπνιά και επισκέπτονται όλα τα σπίτια του χωριού με ευχές για καλή χρονιά στην προετοιμασία τους για τον εορτασμό.
ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΓΩΝ- ΑΓΕΡΜΟΣ
Οι τελεστές μεταμφιεσμένοι τραγόμορφα και ζωσμένοι ποιμενικά κουδούνια, πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι να πουν τραγούδια κ να ευχηθούν για υγεία κ ευτυχία, παίρνοντας οτιδήποτε τους προσφέρουν οι κάτοικοι, έτσι διασχίζουν τα καλντερίμια του χωριού κάνοντας εκκωφαντικό θόρυβο με τις κουδούνες τους διώχνοντας τα κακά πνεύματα και καλώντας τη φύση να ξυπνήσει από τον λήθαργο του χειμώνα.
Οι τελεστές μεταμφιεσμένοι τραγόμορφα και ζωσμένοι ποιμενικά κουδούνια, πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι να πουν τραγούδια κ να ευχηθούν για υγεία κ ευτυχία, παίρνοντας οτιδήποτε τους προσφέρουν οι κάτοικοι, έτσι διασχίζουν τα καλντερίμια του χωριού κάνοντας εκκωφαντικό θόρυβο με τις κουδούνες τους διώχνοντας τα κακά πνεύματα και καλώντας τη φύση να ξυπνήσει από τον λήθαργο του χειμώνα.
ΑΡΟΤΡΙΩΣΗ
Είναι η ιερή στιγμή των δρώμενων της Νέδουσας. Δύο τελεστές ντυμένοι ως βόδια, σέρνουν ένα άροτρο, κάνοντας τρεις φορές τον γύρο της πλατείας ανάποδα και αντίστροφα από την φορά του ρολογιού. Γύρω τους όλοι κρατούν φαλικά σύμβολα και με προκλητικές και ακατάληλες εκφράσεις προσπαθούν να προκαλέσουν τις επιθυμίες της σάρκας και με τον τρόπο αυτό να τις ελευθερώσουν. Στο τέλος τα δύο βόδια (που συμβολίζουν το αρσενικό με το θηλυκό) πέφτουν στην γή και από πάνω τους πέφτει στάχτη που συμβολίζει σπόρους έτοιμους για γονιμοποίηση.
Είναι η ιερή στιγμή των δρώμενων της Νέδουσας. Δύο τελεστές ντυμένοι ως βόδια, σέρνουν ένα άροτρο, κάνοντας τρεις φορές τον γύρο της πλατείας ανάποδα και αντίστροφα από την φορά του ρολογιού. Γύρω τους όλοι κρατούν φαλικά σύμβολα και με προκλητικές και ακατάληλες εκφράσεις προσπαθούν να προκαλέσουν τις επιθυμίες της σάρκας και με τον τρόπο αυτό να τις ελευθερώσουν. Στο τέλος τα δύο βόδια (που συμβολίζουν το αρσενικό με το θηλυκό) πέφτουν στην γή και από πάνω τους πέφτει στάχτη που συμβολίζει σπόρους έτοιμους για γονιμοποίηση.
ΓΑΜΟΣ
Ο γαμπρός και η “νύφη” προετοιμάζονται σε διαφορετικά σπίτια και συνοδεύονται από πλήθος κόσμου ο κάθε ένας μέχρι να συναντηθούν στην κεντρική πλατεία.
Το ζευγάρι, δύο άντρες εκ των οποίων ο ένας υποδύεται την νύφη, παντρεύεται ενώπιων όλων και ακολουθεί η αναπαραγωγική διαδικασία σε μια προσπάθεια να “προκαλέσει” γονιμότητα στις σοδειές.
Ο γαμπρός και η “νύφη” προετοιμάζονται σε διαφορετικά σπίτια και συνοδεύονται από πλήθος κόσμου ο κάθε ένας μέχρι να συναντηθούν στην κεντρική πλατεία.
Το ζευγάρι, δύο άντρες εκ των οποίων ο ένας υποδύεται την νύφη, παντρεύεται ενώπιων όλων και ακολουθεί η αναπαραγωγική διαδικασία σε μια προσπάθεια να “προκαλέσει” γονιμότητα στις σοδειές.
ΘΑΝΑΤΟΣ & ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Στο τελευταίο στάδιο της τελετής, ο γαμπρός, τον οποίον υποδύεται ο “Καλόγερος” που στην είσοδο του χωριού έβαφε τους επισκέπτες, δολοφονείται και το σώμα του έρχεται σε φέρετρο μέχρι την πλατεία. Πάνω απ’ το πτώμα του, οι χωρικοί θρηνούν με πολλές σεξουαλικές αναφορές. Με αυτόν τον τρόπο ο γαμπρός αναστένεται και ο ερχομός της άνοιξης διασφαλίζεται αφήνοντας πίσω του τον νικημένο χειμώνα.
Στο τελευταίο στάδιο της τελετής, ο γαμπρός, τον οποίον υποδύεται ο “Καλόγερος” που στην είσοδο του χωριού έβαφε τους επισκέπτες, δολοφονείται και το σώμα του έρχεται σε φέρετρο μέχρι την πλατεία. Πάνω απ’ το πτώμα του, οι χωρικοί θρηνούν με πολλές σεξουαλικές αναφορές. Με αυτόν τον τρόπο ο γαμπρός αναστένεται και ο ερχομός της άνοιξης διασφαλίζεται αφήνοντας πίσω του τον νικημένο χειμώνα.
Τα δρώμενα τελειώνουν με ποτό και χορό που τον σέρνει ο πρώην νεκρός σε μια γιορτή για τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο.
Το Δρώμενο της Ευετηρίας έχει καθιερωθεί σαν ένα ξεχωριστό Αγροτικό Δρώμενο, το μοναδικό αυτή τη στιγμή στον ελλαδικό χώρο, που κρατάει την αυθεντικότητά του.
