Είναι σήμερα Καθαρή Τετάρτη; – Είναι για εκατομμύρια Χριστιανούς
Εκατομμύρια Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν τη σημερινή Τετάρτη, μια μέρα που σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας για τους καθολικούς, τους μεθοδιστές, καθώς και τους πιστούς του λουθεριανισμού και του αγγλικανισμού.
Πρόκειται για μια μέρα αντίστοιχη της «Καθαράς Δευτέρας», η οποία σηματοδοτεί την έναρξη της ορθόδοξης Σαρακοστής, που προηγείται της Κυριακής του Πάσχα.
Για τους καθολικούς και τις υπόλοιπες δυτικές εκφάνσεις του χριστιανισμού, το Πάσχα συνήθως λαμβάνει χώρα νωρίτερα από το ορθόδοξο Πάσχα, καθώς οι μεν ακολουθούν το Γρηγοριανό και οι δε το Ιουλιανό ημερολόγιο.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι για όλους η νηστεία διαρκεί 40 ημέρες, αυτό σημαίνει ότι και η έναρξη της Σαρακοστής σημειώνεται νωρίτερα: για τους ορθόδοξους πάντα ημέρα Δευτέρα και για τους χριστιανούς της Δύσης πάντα ημέρα Τετάρτη.
Αξίζει εδώ να επισημάνουμε ότι στα αγγλικά η Καθαρά Δευτέρα μεταφράζεται είτε ως «Clean Monday» είτε ως «Ash Monday».
Αντίστοιχα, η Τετάρτη των καθολικών επίσης αποκαλείται ως «Ash Wednesday», γεγονός που σε πρώτη ανάγνωση θα μας έκανε να πιστεύουμε πως πρόκειται για μια δικιά τους «Καθαρά Τετάρτη».
Κάτι, τέτοιο όμως δεν ισχύει, αφού η σωστή ορολογία είναι «Τετάρτη των Τεφρών», αφού μάλιστα η λέξη «ash» στα ελληνικά μεταφράζεται ως στάχτη/τέφρα (και αντίστοιχα η λέξη «Wednesday» σημαίνει Τετάρτη).
Τι είναι η Τετάρτη των Τεφρών
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της εκκλησίας των Μεθοδιστών, η Τετάρτη των Τεφρών έχει δύο σκοπούς: να υπενθυμίσει στους ανθρώπους την αμαρτωλή φύση τους καθώς και την θνητή τους υπόσταση.
«Η Τετάρτη των Τεφρών μας βοηθά να καταλάβουμε ότι ο Ιησούς Χριστός έχει παλέψει και νικήσει τόσο την αμαρτωλή όσο και τη θνητή φύση των ανθρώπων, μέσα από το θάνατο και την Ανάστασή Του», αναγράφεται στον ιστότοπο.
Οι στάχτες, φυσικά, αποτελούν ένα σύμβολο του θανάτου και της αναγέννησης από αρχαιοτάτων χρόνων, με το εδάφιο ΓΕΝΕΣΙΣ 2:7 να αναγράφει ότι μετά την εκδίωξη των ανθρώπων από τον παράδεισο, ο θεός τους είπε: «Είστε σκόνη και στη σκόνη θα επιστρέψετε». Η σκόνη έχει μεταφραστεί από ορισμένους ως στάχτη, κάτι που έπαιξε ρόλο στην καθιέρωση της ημέρας ως «Τετάρτης των Τεφρών».
Είναι γεγονός ότι μέσα στην Αγία Γραφή οι στάχτες χρησιμοποιούνται πολλές φορές ως μέρος διαφόρων τελετών, μέσα από τις οποίες οι άνθρωποι ζητούν άφεση αμαρτιών.
Οι ιστορικοί έχουν ενδείξεις πως οι πιστοί χρησιμοποιούσαν τις στάχτες ήδη από τον 10ο αιώνα για να σημαδέψουν τους ανθρώπους που γινόντουσαν και πάλι δεκτοί στην εκκλησία, αφότου είχαν αποκλειστεί εξ’ αιτίας κάποιας βαριάς αμαρτίας.
Πλέον, την Τετάρτη των Τεφρών, οι ιερείς θα κάψουν τα βάγια της προηγούμενης χρονιάς και με την στάχτη (τέφρα) που θα παραχθεί θα σχηματίσουν το σήμα του σταυρού στο μέτωπο του κάθε πιστού, καθώς όλοι οι θεωρούνται αμαρτωλοί λόγω της ανθρώπινης φύσης τους.
Η ημέρα αυτή είναι αρκετά σημαντική για τα δυτικά παρακλάδια του χριστιανισμού, ενώ και ένα από τα πιο διάσημα ποιήματα του νομπελίστα ποιητή Τ.Σ. Έλιοτ έχει τον τίτλο «Ash Wednesday» («Τετάρτη των Τεφρών»).