Μπιλ Γκέιτς: Τα 5 πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για τις παραλλαγές του κορονοϊού
Ο κόσμος έχει προχωρήσει πολύ στην καταπολέμηση του COVID-19, αλλά νέες παραλλαγές του ιού μπορούν να απειλήσουν την πρόοδο που έχουμε σημειώσει τον τελευταίο χρόνο, αναφέρει ο δισεκατομμυριούχος Μπιλ Γκέιτς στο προσωπικό του blog, το GatesNotes.
«Έχω περάσει πολύ χρόνο τον τελευταίο καιρό σε συναντήσεις με συναδέλφους στο Ίδρυμά μας σχετικά με την έρευνα, τη θεραπεία και την πρόληψη της COVID-19. Τους τελευταίους μήνες, η πιο συχνή ερώτηση είναι: Πώς θα επηρεάσουν οι νέες παραλλαγές τις προσπάθειές μας για τον τερματισμό της πανδημίας;
Ο Μπιλ Γκέιτς αναλύει στο gatesnotes.com τα πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε αν θέλετε να καταλάβετε πώς οι παραλλαγές περιπλέκουν την πανδημία.
1. Αν έχετε περάσει γρίπη έχετε ήδη έλθει αντιμέτωποι με μια παραλλαγή ιού
Ο ιός της γρίπης, μεταλλάσσεται και γι’ αυτό κάθε χρόνο κυκλοφορεί διαφορετικό αντιγριπικό εμβόλιο. Άρα οι παραλλαγές των ιών δεν είναι κάτι ασυνήθιστο, αλλά τα εμβόλια χρειάζονται κάποιες αλλαγές. Ο κορονοϊός, όπως όλοι οι ιοί, έχει στόχο να αναπαραχθεί. Κάθε φορά που εισβάλλει στα κύτταρά σας, τα ξεγελά να ακολουθήσουν τις κωδικοποιημένες στο RNA του οδηγίες για να κάνουν περισσότερα αντίγραφά του. Όταν το κύτταρο φτιάχνει έναν νέο ιό, πρέπει να αντιγράψει τις οδηγίες αυτές.
Είναι σαν τα μαθήματα δακτυλογράφησης. Είναι δύσκολο να πληκτρολογήσεις ξανά το ίδιο πράγμα χωρίς να κάνεις ένα λάθος. Ο κωδικός του κορονοϊού έχει μήκος περίπου 30.000 γραμμάτων. Άρα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες κάτι να στραβώσει – κάτι που κάνει συχνά ο κορονοϊός. Τα περισσότερα λάθη οδηγούν σ’ έναν ιό που είναι λειτουργικά πανομοιότυπος ή δεν μπορεί να αναπαραχθεί. Αλλά κάθε τόσο υπάρχει μια αλλαγή που διευκολύνει τον ιό να μολύνει ανθρώπους ή να διαφεύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν η αλλαγή αυτή αρχίζει να εξαπλώνεται σε έναν πληθυσμό, εμφανίζεται μια νέα παραλλαγή.
2. Βλέπουμε τις ίδιες μεταλλάξεις ξανά και ξανά. Αυτό μπορεί να είναι καλά νέα
Όλοι οι ιοί εξελίσσονται, αλλά δεν εξελίσσονται όλοι με τον ίδιο ρυθμό και τρόπο. Μερικοί, όπως η γρίπη, αλλάζουν γρήγορα, άλλοι αργά. Ευτυχώς για εμάς, ο SARS-CoV-2 ανήκει σε αυτούς που αλλάζουν αργά. Μεταλλάσσεται περίπου με τη μισή ταχύτητα της γρίπης.
Ξέρω ότι φαίνεται πως εμφανίζονται νέες παραλλαγές όλη την ώρα. Αυτό συμβαίνει επειδή κυκλοφορεί σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας στον ιό περισσότερες ευκαιρίες για αλλαγή. Μόλις μειωθούν οι αριθμοί των κρουσμάτων, υποψιάζομαι ότι θα βλέπουμε λιγότερο συχνά νέες παραλλαγές.
Σε σύγκριση με τους ιούς της γρίπης – που αποτελούνται από οκτώ γενετικά τμήματα που μπορούν να αναδιαταχθούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους – ο κορονοϊός είναι ένας πολύ απλούστερος ιός. Οι πιο αξιοσημείωτες μεταλλάξεις που έχουμε δει μέχρι στιγμής έχουν συμβεί στο ίδιο σημείο: στην ακίδα πρωτεΐνης της επιφάνειας του.
Αυτή η ακίδα πρωτεΐνης είναι το κλειδί για την εξάπλωση της COVID. Το σχήμα της επιτρέπει στον ιό να πιαστεί στα ανθρώπινα κύτταρα. Εάν η πρωτεΐνη των ακίδων αλλάξει λίγο, μπορεί να κολλήσει περισσότερο στα κύτταρα (γεγονός που καθιστά τον ιό πιο μεταδοτικό) ή να γίνει πιο δύσκολο για το ανοσοποιητικό σύστημα να τον στοχεύσει (πράγμα που κάνει τους ανθρώπους πιο ευαίσθητους στον ιό). Αλλά αν αλλάξει πάρα πολύ, ο ιός δεν μπορεί πλέον να έχει πρόσβαση, κάτι που είναι βασικό για τον κύκλο ζωής του.
Αυτή η περιορισμένη ικανότητα αλλαγής μπορεί να εξηγήσει γιατί συνεχίζουμε να βλέπουμε τις ίδιες μεταλλάξεις να εμφανίζονται σε διαφορετικά μέρη και όχι σε πολλές διαφορετικές παραλλαγές. Τόσο το B.1.1.7 (που εντοπίστηκε αρχικά στο Ηνωμένο Βασίλειο) όσο και το B.1.351 (το οποίο βρέθηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική) εξελίχθηκαν ανεξάρτητα, αλλά μοιράζονται έναν αριθμό από τις ίδιες μεταλλάξεις. Υπάρχει σαφώς κάτι σχετικά με αυτές τις συγκεκριμένες μεταλλάξεις που τις καθιστά πιο πιθανό να πετύχουν από άλλες αλλαγές.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι μπορεί να έχουμε ήδη δει τις πιο ενδιαφέρουσες μεταλλάξεις που είναι ικανός να αποκτήσει αυτός ο ιός. Αλλά μας έχει εκπλήξει στο παρελθόν, οπότε θα μπορούσε να μας εκπλήξει ξανά.
3. Ο κορονοϊός αλλάζει, αλλά η πορεία προς το τέλος της πανδημίας είναι ίδια
Τα καλά νέα είναι ότι πολλά από τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σήμερα φαίνεται να προλαμβάνουν σοβαρές ασθένειες, ακόμη και από τις νέες παραλλαγές. Αυτό δείχνει πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια γενικά. Χρειαζόμαστε ακόμη πολύ περισσότερα δεδομένα σχετικά με το πόσο αποτελεσματικό είναι κάθε εμβόλιο έναντι των διαφορετικών παραλλαγών, αλλά τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι καθησυχαστικά
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν πρέπει να τροποποιηθούν τα εμβόλια για να στοχεύσουμε τις παραλλαγές. Εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες – όπου η πλειοψηφία των ανθρώπων πιθανότατα θα εμβολιαστεί έως το τέλος του καλοκαιριού – μερικοί πιστεύουν ότι θα καταλήξουμε σε άλλη μια ενισχυτική δόση.
Προς το παρόν, το κλειδί για να αποτρέψουμε την εμφάνιση νέων παραλλαγών είναι να σταματήσουμε εντελώς τη μετάδοση του ιού. Εάν τηρούμε τα περιοριστικά μέτρα, δηλαδή την κοινωνική αποστασιοποίηση, τη χρήση μάσκας και τον εμβολιασμό, θα τερματίσουμε την πανδημία πολύ πιο γρήγορα.
4. Οι παραλλαγές του κορονοϊού υπογραμμίζουν την διάθεση εμβολίων παντού.
Όσο περισσότερο εξαπλώνεται ο κορονοϊός στον πλανήτη, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να εξελιχθεί και να ισχυροποιείται έναντι των εμβολίων.
Αν δεν φθάσουν τα εμβόλια σε κάθε γωνιά του πλανήτη, θα πρέπει να ζήσουμε με την πιθανότητα να εμφανιστεί ένα πολύ χειρότερο στέλεχος του κορονοϊού, ή να δούμε και μια παραλλαγή που δεν θα καλύπτεται από κανένα εμβόλιο.
To ίδρυμα Gates συνεργάζεται με διεθνείς οργανώσεις, όπως η Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI) και η Global Vaccine Alliance (GAVI) για τη διανομή εμβολίων σε φτωχότερες χώρες μέσω της πρωτοβουλίας COVAX.
Η COVAX ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα μπορέσει να προσφέρει 300 εκατομμύρια δόσεις έως τα μέσα του 2021. Αυτά είναι υπέροχα νέα, αλλά ο κόσμος θα χρειαστεί πολύ περισσότερα για να εξαλείψουμε πραγματικά την απειλή του COVID-19. Ελπίζω οι πλούσιες χώρες του κόσμου να συνεχίσουν να υποστηρίζουν το έργο της COVAX, ακόμα και όταν η ζωή αρχίζει να επιστρέφει στο φυσιολογικό σε ορισμένα μέρη του κόσμου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
5. Μπορούμε να το κάνουμε καλύτερα την επόμενη φορά.
Οι παραλλαγές των ιών είναι αναπόφευκτες. Αν βρεθούμε ποτέ ξανά σε ένα πανδημικό σενάριο όπου ένας παθογόνος οργανισμός εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, θα πρέπει να περιμένουμε να τον δούμε να προσαρμόζεται για να επιβιώσει από τις προσπάθειές μας να το σταματήσουμε – όπως είδαμε με τον κορονοϊό. Ελπίζω ότι η διαφορά την επόμενη φορά είναι ότι θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι να εντοπίσουμε αυτές τις παραλλαγές νωρίτερα.
Τα εργαλεία που εφαρμόζουμε για την παρακολούθηση παραλλαγών σε αυτήν την πανδημία θα αποδειχθούν ανεκτίμητα και θα πρέπει να αποτελούν μέρος οποιουδήποτε σχεδίου προετοιμασίας για την επόμενη πανδημία.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι παραλλαγές περιπλέκουν τις προσπάθειές μας για τον τερματισμό αυτής της πανδημίας. Ακόμα και όταν το χειρότερο θα είναι πίσω μας, θα πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση. Προς το παρόν, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να προστατέψετε τον εαυτό σας είναι να ακολουθείτε τις οδηγίες των ειδικών και να εμβολιαστείτε.