Το plan B των επιστημόνων στην περίπτωση που δεν βρεθεί εμβόλιο του κορονοϊού

Καθώς ο πλανήτης μοιάζει να έχει παγώσει σ’ ένα ατέλειωτο lockdown και δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τον συνηθισμένο τρόπο ζωής τους, όλοι μοιάζουν να περιμένουν αυτό που θα φέρει το τέλος της πανδημίας: Το εμβόλιο. Ομως, υπάρχει και μια άλλη – η χείριστη – πιθανότητα: Να μην βρεθεί ποτέ το εμβόλιο. Σε μια τέτοια περίπτωση ο πλανήτης θα πρέπει να μάθει να ζει με τον κορονοϊό. Ομως πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Πόλεις θ’ αρχίσουν αργά αργά ν’ ανοίγουν, ελευθερίες να επανέρχονται, όμως μόνον “εφόσον οι οδηγίες των ειδικών ακολουθηθούν”.  Μπορεί να βρεθούν φάρμακα, όμως αυτό δεν σημαίνει πως θα πάψει η επανεμφάνιση του ιού σε μορφή επιδημίας κάθε χρόνο. Κι ο αριθμός των θυμάτων θα μεγαλώνει. Είναι ένα σενάριο που σπανίως αναφέρεται δημοσίως από τους πολιτικούς οι οποίοι, φυσικά, προτιμούν να μιλούν με αισιοδοξία για τις έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη για την παραγωγή εμβολίου.

Όμως, το ενδεχόμενο να μην βρεθεί εμβόλιο δεν θεωρείται καθόλου απίθανο από τους επιστήμονες. Γιατί έχει συμβεί και στο παρελθόν. Πολλές φορές.ψ“Υπάρχουν κάποιοι ιοί για τους οποίους δεν έχουμε ακόμη εμβόλιο”, δηλώνει στο CNN ο καθηγητής Ντέιβιντ Ναμπάρο, καθηγητής Παγκόσμιας Υγείας στο Imperial College London, ο οποίος επίσης είναι ειδικός απεσταλμένος στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγειας για τον Covid-19.

“Δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτοι ότι θα υπάρξει εμβόλιο, ή εάν υπάρξει, κατά πόσον θα περάσει όλα τα τεστ αποτελεσματικότητας και ασφαλείας”, προσθέτει. “Είναι καθοριστικό όλες οι κοινωνίες να βρεθούν σε μια κατάσταση κατά την οποία θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό ως διαρκή απειλή, και να είναι σε θέση να συνεχίσουν την κοινωνική δραστηριότητα με τον ιό παρόντα”, καταλήγει ο Ναμπάρο.

Οι περισσότεροι ειδικοί παραμένουν πεισμένοι ότι θα βρεθεί τελικά εμβόλιο για τον κορονοϊό. Εν μέρει επειδή, σε αντίθεση με ασθένειες όπως ο  HIV και η ελονοσία, ο κορωναϊός δεν μεταλλάσσεται γοργά. Πολλοί, συμπεριλαμβανομένου του διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεγριών και Μολύνσεων των ΗΠΑ, του καθηγητή Αντονι Φάουτσι, υποθέτουν ότι μπορεί αυτό να γίνει μέσα σε ένα χρόνο μέχρι 18 μήνες. Αλλοι δίνουν πιο μακρινό ορίζοντα, λέγοντας πως ο ένας χρόνος να είναι μια πολύ σύντομη περίοδος.

“Ποτέ δεν φτιάξαμε εμβόλιο μέσα σε ένα χρόνο ή 18 μήνες”, δηλώνει ο καθηγητής Πήτερ Χότεζ, κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Τροπικής Ιατρικής στο Baylor College of Medicine του Χιούστον. “Δεν σημαίνει πως είναι απίθανο, αλλά θα πρόκειται πραγματικά για ηρωϊκό επίτευγμα. Χρειαζόμαστε ένα πλάνο Α και ένα πλάνο Β” λέει.

Όταν τα εμβόλια “δεν δουλεύουν”

Το 1984, η Αμερικανίδα υπουργό Υγείας, Μάργκαρετ Χέκλερ, ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου στην ΟΥάσιγκτον ότι οι επιστήμονες εντόπισαν επιτυχώς τον ιό ο οποίος αργότερα έγινε γνωστός ως HIV – και προέβλεψε ότι μέσα σε δυο χρόνια θα υπάρξει εμβόλιο έτοιμο προς δοκιμή. Αντί για το επίτευγμα, ο ισχυρισμός της Χέκλερ ακολουθήθηκε από την απώλεια μιας γενιάς ομοφυλόφιλων ανδρών. Για πολλά χρόνια, η θετική διάγνωση ισοδυναμούσε με θανατική καταδίκη.

Η έρευνα δεν σταμάτησε στη δεκαετία του 80. Το 1997, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον έθεσε ως πρόκληση στις ΗΠΑ να βρουν το εμβόλιο μέσα σε μια δεκαετία. Πριν 14 χρόνια, οι επιστήμονες έλεγαν πως βρισκόμαστε 10 χρόνια μακριά απ’ αυτή την εξέλιξη.

Οι δυσκολίες για την ανακάλυψη ενός εμβολίου εδράζονταν στην ίδια τη φύση του HIV/AIDS. “Η γρίπη μπορεί να μεταλλάσσεται απ’ τον ένα χρόνο στον άλλο οπότε η φυσική μόλυνση ή ανοσία του προηγούμενους έτους δεν έχει επίδραση και τον επόμενο χρόνο. Ο HIV το κάνει αυτό σε μια και μοναδική μόλυνση”, τονίζει ο Πολ Οφιτ, παιδίατρος και ειδικός σε θέματα λοιμώξεων ο οποίος συμμετείχε στην ανακάλυψη του ροταϊκού εμβολίου.

“Συνεχίζει να ζει και να μεταλλάσσεται μέσα σου, οπότε είναι σα να έχεις μολυνθεί με χίλιες διαφορετικές εκδοχές του HIV… Κι ενόσω μεταλλάσσεται, συνεχίζει να καταστρέφει το ανοσοποιητικό σου σύστημα”, συνεχίζει ο Οφιτ. Ο HIV θέτει πολύ ιδιαίτερες δυσκολίες και ο Covid-19 δεν διαθέτει το δικό του επίπεδο ευελιξίας, κάνοντας τους ειδικούς γενικά πιο αισιόδοξους για την ανακάλυψη εμβολίου.

Ομως, υπήρξαν άλλες ασθένειες που έχουν ταλαιπωρήσει τόσο τους επιστήμονες όσο και τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένα επιτυχημένο εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό, ο οποίος πλήττει περίπου 400.000 ανθρώπους το χρόνο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ταλαιπώρησε τους γιατρούς για δεκαετίες. Το 2017, μια μέγαλης έκτασης προσπάθεια για την ανακάλυψη εμβολίου τελικώς τερματίστηκε όταν βρέθηκε ότι χειροτέρευε τα συμπτώματα της ασθένειας.

Παρομοίως, έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολη η ανάπτυξη εμβολίων για κοινούς ρινοϊούς και αδενοϊούς οι οποίοι, όπως οι κορωναΪοί, μπορεί να προκαλούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος. Υπάρχει μόνο ένα εμβόλιο για την πρόληψη δυο τύπων αδενοϊού, και δεν διατίθεται στο εμπόριο. “Έχεις υψηλές ελπίδες κι έπειτα γίνονται στάχτη”, λέει ο Ναμπάρο, περιγράφοντας την αργή και επώδυνη διαδικασία ανακάλυψης ενός εμβολίου. “Εχουμε να κάνουμε με βιολογικά συστήματα, δεν έχουμε να κάνουμε με μηχανικά υστήματα. Πραγματικά εξαρτάται από το κατά πόσον και πώς αντιδρά ο οργανισμός”.

Ήδη πραγματοποιούνται δοκιμές σε ανθρώπους στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης για εμβόλιο για τον κορωναϊό που κατασκευάστηκε από τον ιό ενός χιμπατζή, και επίσης στις ΗΠΑ, δοκιμάζεται ένα εμβόλιο που κατασκευάστηκε από την Moderna. Ωστόσο, πρόκειται για διαδικασίες δοκιμών – όχι κατασκευής. Το δύσκολο είναι να αποδειχθεί ότι δουλεύει και είναι ασφαλές ένα εμβόλιο.

Σχέδιο Β

Εάν δεν βρεθεί εμβόλιο για τον Covid-19 , ο ιός μπορεί να μείνει ανάμεσά μας για πολλά χρόνια. Όμως η απάντηση στον HIV/AIDS συνεχίζει να παρέχει ένα πλαίσιο για το πώς  μπορούμε να ζούμε με την ασθένεια. “Με τον HIV, καταφέραμε να τον κάνουμε χρόνιο νόσημα με αντιβιοτικά. Κάναμε αυτό που πάντα ελπίζαμε να κάνουμε με τον καρκίνο”, λέει ο Οφιτ. “Δεν είναι η θανατική καταδίκη που ήταν την δεκαετία του 80”.

Η καθοριστική εξέλιξη ενός καθημερινού προληπτικού χαπιού – προεκθεσιακή προφύλαξη- οδήγησε έκτοτε στο να προφυλαχθούν από τον HIV εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που κινδύνευαν να κολλήσουν τον HIV. Σήμερα δοκιμάζονται μια σειρά θεραπείες για τον Covid-19, καθώς οι επιστήμονες κυνηγούν ένα Πλάνο Β παράλληλα με τις συνεχιζόμενες έρευνες και δοκιμές για το εμβόλιο.

Οι επιστήμονες εργάζονται σε δοκιμές με ένα φάρμακο για το Εμπολα, ενώ οι θεραπείες πλάσματος επίσης βρίσκονται υπό εξέταση. Η χλωροκίνη παρά τις αρχικές προβλέψεις, φάνηκε να μην αποδίδει με πολύ άρρωστους ασθενείς.

Οπως λένε οι επιστήμονες θα υπάρξουν “μέσα σε εβδομάδες” οι αποδέιξεις εάν τα υπό δοκιμή φάρμακα σε όλον τον κόσμο έχουν αποτέλεσμα. Οποιοδήποτε φάρμακο παρέχει τη δυνατότητα έστω της ελάχιστης μείωσης παραμονής ενός ασθενή στην εντατική θα είναι σημαντικό, όπως επίσης και ένα φάρμακο που θα παρεμποδίζει την εξάπλωση του ιού στην κοινωνία. Γιατί έτσι θα είναι πιο εύκολος ο χειρισμός της πανδημίας. Όμως, πάντα, ο ιός θα είναι ανάμεσά μας για χρόνια στο μέλλον. Εάν δεν βρεθεί το εμβόλιο.

Πηγή: hellasjournal.com, cnn.com, ethnos