Oι αιτίες και οι παράγοντες κινδύνου για τον ίλιγγο
Ο ίλιγγος είναι ένα σύμπτωμα ενός άλλου υποκείμενου ιατρικού ζητήματος. Και είναι πολλά τα ιατρικά ζητήματα που είναι συνδεδεμένα μαζί του.
Γενικά, ο ίλιγγος προκαλείται είτε από προβλήματα στο εσωτερικό αυτί, γνωστός ως περιφερικό ίλιγγο, είτε από προβλήματα στον εγκέφαλο ή στο νευρικό σύστημα, γνωστός ως κεντρικός ίλιγγος. Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου και άλλα ιατρικά θέματα μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε επεισόδια ιλίγγου.
Η ανακάλυψη της αιτίας που προκαλεί τον ίλιγγο είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί αυτή θα καθορίσει τις επιλογές θεραπείας.
Οι πιο συχνές αιτίες ιλίγγου
Περίπου το 93% όλων των περιπτώσεων ιλίγγου προκαλούνται από μία από τις ακόλουθες συνθήκες:
Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης. Είναι η πιο συνηθισμένη αιτία ιλίγγου. Συμβαίνει όταν μικροί κρύσταλλοι ανθρακικού ασβεστίου που καλούνται «ωτόλιθοι» και αποτελούν ανατομικό στοιχείο του έσω ωτός, σπάσουν και αρχίσουν να επιπλέουν μέσα στους σωλήνες του εσωτερικού αυτιού, που ονομάζονται ημικυκλικά κανάλια. Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης συνήθως οδηγεί σε σύντομα επεισόδια ιλίγγου που εμφανίζονται ξαφνικά και διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά. Ορισμένες κινήσεις του κεφαλιού ενεργοποιούν επεισόδια ιλίγγου σε άτομα με καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης. Τις περισσότερες φορές, οι γιατροί δεν μπορούν να εντοπίσουν τι ακριβώς τον προκαλεί, αλλά μερικές φορές συνδέεται με ένα μικρό ή με ένα σοβαρό πλήγμα στο κεφάλι.
Λαβυρινθίτιδα. Αυτή η κατάσταση, η οποία επίσης αναφέρεται ως «αιθουσαία νευρίτιδα», χαρακτηρίζεται από ερεθισμό και πρήξιμο του εσωτερικού αυτιού. Τυπικά προκαλείται από μια λοίμωξη του εσωτερικού αυτιού ή από έναν ιό. Τα συμπτώματα αιφνίδιου ιλίγγου και απώλειας ακοής είναι τα πιο συνηθισμένα σε ανθρώπους με λαβυρινθίτιδα.
Nόσος Meniere. Αυτή η ασθένεια προκαλείται από την υπερβολική συγκέντρωση υγρών στο εσωτερικό αυτί. Οι άνθρωποι με τη νόσο Meniere συχνά βιώνουν ξαφνικά, έντονα επεισόδια ιλίγγου, που διαρκούν πολύ καιρό. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν συμπτώματα όπως εμβοές (βούισμα ή κουδούνισμα στα αυτιά), απώλεια ακοής, καθώς και αίσθηση πληρότητας στο προσβεβλημένο αυτί. Οι γιατροί δεν είναι σίγουροι τι ακριβώς προκαλεί τη νόσο του Meniere, αλλά την συνδέουν με ιογενείς λοιμώξεις του εσωτερικού αυτιού, αλλεργίες και τραυματισμούς στο κεφάλι. Οι κληρονομικοί παράγοντες θεωρείται επίσης ότι παίζουν κάποιο ρόλο.
Λιγότερο συχνές αιτίες ιλίγγου
Αλλες αιτίες ιλίγγου μπορεί να περιλαμβάνουν:
Χολοστεάτωμα. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται από ακανόνιστη ανάπτυξη του δέρματος στο μέσο αυτί, πίσω από το τύμπανο. Μπορεί να προκληθεί από επαναλαμβανόμενες χρόνιες λοιμώξεις του αυτιού.
Ωτοσκλήρυνση. Προκαλεί μη φυσιολογική ανάπτυξη των οστών στο μέσο αυτί και μπορεί να προκαλέσει βαρηκοΐα, δηλαδή απώλεια μέρους της ακοής.
Εγκεφαλικό επεισόδιο. Ενας θρόμβος αίματος ή αιμορραγία στον εγκέφαλο -αλλιώς γνωστό ως εγκεφαλικό επεισόδιο- μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ιλίγγου.
Περιλεμφικό συρίγγιο. Σε αυτή την κατάσταση, μια μη φυσιολογική σύνδεση (συνήθως σκίσιμο ή ελάττωμα) μεταξύ του μέσου αυτιού (που περιέχει αέρα) και του εσωτερικού αυτιού (που περιέχει υγρό) επιτρέπει τη μετακίνηση του υγρού προς το μέσο αυτί, με αποτέλεσμα να προκαλείται ίλιγγος.
Ακουστικό νευρίνωμα. Πρόκειται για μη καρκινικό, καλοήθη όγκο, που αναπτύσσεται στο κύριο νεύρο που οδηγεί από το εσωτερικό αυτί στον εγκέφαλο.
Πολλαπλή σκλήρυνση. Πολλοί άνθρωποι με νευρολογική ασθένεια γνωστή ως πολλαπλή σκλήρυνση, τη γνωστή σκλήρυνση κατά πλάκας, εμφανίζουν επεισόδια ιλίγγου σε κάποια χρονική στιγμή.
Νόσος του Πάρκινσον. Πρόκειται για μία κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει την κίνηση και την ισορροπία. Τα άτομα με αυτή την ασθένεια μπορεί επίσης να εμφανίσουν ίλιγγο.
Ημικρανία. Περίπου το 40% των ανθρώπων που έχουν ημικρανίες έχουν επίσης προβλήματα με ζάλη ή πρόβλημα ισορροπίας κάποια στιγμή. Υπάρχει ακόμη και μια κατάσταση γνωστή ως αιθουσαία ημικρανία ή ημικρανιακός ίλιγγος.
Διαβήτης. Μερικές φορές, οι επιπλοκές από τον διαβήτη μπορεί να προκαλέσουν σκλήρυνση των αρτηριών και λιγότερη ροή αίματος στον εγκέφαλο, γεγονός που οδηγεί σε συμπτώματα ιλίγγου.
Εγκυμοσύνη. Η ζάλη και ο ίλιγγος μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω ορμονικών αλλαγών, χαμηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, πίεσης στα αιμοφόρα αγγεία που προκαλείται από τη διόγκωση της μήτρας ή πίεσης του μωρού στη φλέβα που μεταφέρει αίμα στην καρδιά.
Δυσπλασία Chiari. Αυτή η κατάσταση, όπου ο ιστός του εγκεφάλου επεκτείνεται στο νωτιαίο κανάλι, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ιλίγγου.
Σύφιλη. Αυτή η σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη μπορεί επίσης να οδηγήσει σε απώλεια ακοής και ίλιγγο.
Αγχώδης διαταραχή. Το άγχος και οι κρίσεις πανικού μπορεί να προκαλέσουν στους ανθρώπους συμπτώματα ιλίγγου. Το άγχος μπορεί επίσης να επιδεινώσει την κατάσταση.
Ογκος εγκεφάλου. Ενας όγκος σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται παρεγκεφαλίδα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ιλίγγου.
Αλλαγές της πίεσης του αέρα. Οι διαφορές πίεσης μεταξύ των κοιλοτήτων του μέσου αυτιού εμφανίζονται συχνά όταν πετάτε ή καταδύεστε υποβρυχίως. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση που ονομάζεται αλλοβαρικός ίλιγγος.
Αλλεργίες. Μερικοί άνθρωποι έχουν ζάλη ή ίλιγγο όταν εκτίθενται σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα, όπως σκόνη, γύρη, μούχλα ή τρόφιμα.
Φάρμακα. Η ζάλη και ο ίλιγγος είναι μερικές φορές παρενέργειες φαρμάκων. Τα φάρμακα κατά της επιληψίας, τα αντικαταθλιπτικά, τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση και τα ηρεμιστικά συχνά μπορεί να προκαλέσουν ίλιγγο.
Τραυματισμοί στο κεφάλι και στο λαιμό μπορεί να προκαλέσουν ίλιγγο
Τραυματισμοί στο κεφάλι ή το εσωτερικό αυτί μπορεί να οδηγήσουν σε ίλιγγο που συχνά αναφέρεται ως «μετατραυματικός ίλιγγος». Οι άνθρωποι με τραύματα στο κεφάλι που εμφανίζουν ίλιγγο μπορεί να έχουν συμπτώματα όπως ζάλη, πονοκεφάλους, αλλαγές ακοής, πόνο, προβλήματα ισορροπίας, ακόμη και διανοητικές διαταραχές.
Ο αυχενικός ίλιγγος συμβαίνει μετά από σοβαρό τραυματισμό του αυχένα. Παρόλο που οι ειδικοί συμφωνούν ότι υπάρχει αυτή η κατάσταση, εντούτοις γίνεται μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο συμβαίνει συχνά.
Οταν οι γιατροί δεν μπορούν να βρουν την αιτία για τον ίλιγγο
Μερικές φορές, οι γιατροί δεν είναι σε θέση να εντοπίσουν μια συγκεκριμένη πηγή για τα συμπτώματα ιλίγγου. Για παράδειγμα δεν υπάρχει γνωστή αιτία για τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης.
Παρόλο όμως που είναι απογοητευτικό να μην γνωρίζει κανείς τι ακριβώς προκαλεί τον ίλιγγο που αισθάνεται, εντούτοις αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να πάρει την κατάλληλη θεραπεία και φροντίδα. Ο γιατρός σας είναι σε θέση να σας βοηθήσει να βρείτε τρόπους για να ελέγξετε τα επεισόδια ιλίγγου σας, ακόμα κι αν δεν έχει εντοπιστεί η αιτία.
Παράγοντες που θέτουν σε κίνδυνο για ίλιγγο
Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει συμπτώματα ιλίγγου, αλλά ορισμένοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητές σας. Αυτοί περιλαμβάνουν:
• Ηλικία άνω των 50
• Γυναίκα
• Τραυματισμός στο κεφάλι
• Λήψη φαρμάκων, ιδιαίτερα αντικαταθλιπτικών ή αντιψυχωτικών
• Οποιαδήποτε ιατρική κατάσταση επηρεάζει την ισορροπία ή τα αυτιά
• Eνα προηγούμενο επεισόδιο ιλίγγου
• Οικογενειακό ιστορικό με κάποιο μέλος της οικογένειας να υποφέρει από ιλίγγους
• Μόλυνση του εσωτερικού αυτιού
• Υψηλά επίπεδα άγχους
• Αλκοολισμός
Το να έχει κανείς αυτούς τους παράγοντες κινδύνου δεν σημαίνει ότι θα εμφανίσει υποχρεωτικά ίλιγγο, αλλά απλά ότι τον θέτουν σε αυξημένο κίνδυνο για την πάθηση.