Τι γνωρίζετε πραγματικά για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια;
Οταν οι άνθρωποι σκέφτονται την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, γνωστή ως ΧΑΠ, συνήθως δημιουργούν στο μυαλό τους μια στερεότυπη εικόνα: Ενα ηλικιωμένο άτομο με ένα τσιγάρο στο ένα χέρι και μία φιάλη οξυγόνου στο άλλο.
Ομως, αυτή η εικόνα κάθε άλλο παρά απηχεί την πραγματικότητα. Διαβάστε παρακάτω τι ακριβώς είναι η ΧΑΠ και ποιοι είναι οι μύθοι που την ακολουθούν:
Μύθος: Η ΧΑΠ είναι σπάνια. Τα συμπτώματα της ΧΑΠ, όπως ο βήχας και η δύσπνοια, μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινή ζωή, καθώς η κατάσταση εξελίσσεται. Αλλά οι άνθρωποι που βιώνουν αυτά τα συμπτώματα συχνά προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους ότι αυτά οφείλονται σε κάτι άλλο, όπως η γήρανση. Σύμφωνα με τις μελέτες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και δεν το γνωρίζουν.
Μύθος: Μόνο οι καπνιστές αναπτύσσουν ΧΑΠ. Ναι, το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία της ΧΑΠ. Στην πραγματικότητα, περίπου το 75% των ατόμων με ΧΑΠ είναι ή ήταν καπνιστές. Ωστόσο, περίπου το 25% δεν ήταν. Η έκθεση (κυρίως επαγγελματική έκθεση) σε ερεθιστικά των πνευμόνων, όπως οι αναθυμιάσεις, οι χημικές ουσίες ή η σκόνη, καθώς και η ατμοσφαιρική ρύπανση, μπορεί να θέσει τους ανθρώπους σε κίνδυνο. Ισως να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι παθητικοί καπνιστές μπορεί επίσης να αναπτύξουν ΧΑΠ.
Μύθος: Η ΧΑΠ αναπτύσσεται μόνο σε μεγαλύτερες ηλικίες. Είναι σπάνιο για νεαρούς ενήλικες να αναπτύξουν ΧΑΠ, αλλά εάν καπνίζουν ή έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου, είναι δυνατόν να συμβεί. Η διάγνωση είναι πιο συνηθισμένη σε άτομα ηλικίας 40 ετών ή μεγαλύτερα, αλλά δεδομένου του προσδόκιμου ζωής σήμερα, αυτό δύσκολα θεωρείται «μεγαλύτερες ηλικίες».
Η ΧΑΠ είναι μια διαταραχή της γήρανσης, αλλά οι άνθρωποι μπορούν να την αναπτύξουν σε νεαρότερη ηλικία, ανάλογα με το πότε άρχισαν το κάπνισμα, τον αριθμό των πακέτων την ημέρα, καθώς και γενετικούς παράγοντες όπως η ανεπάρκεια της πρωτεΐνης Αlpha-1 αντιθρυψίνη (ΑΑΤ), ενός αναστολέα πρωτεάσης. Η Alpha-1 αντιθρυψίνη έχει προστατευτική λειτουργία, υπό την έννοια ότι εμποδίζει την απελευθέρωση ενζύμων που μπορούν να βλάψουν ιστούς όπως αυτοί του πνεύμονα. Η ανεπάρκειά της μπορεί να είναι κληρονομική ή επίκτητη.
Μύθος: Για τη διάγνωση της ΧΑΠ απαιτείται ποικιλία εξετάσεων. Η διάγνωση της ΧΑΠ ξεκινά με μια γενική αξιολόγηση (ιατρικό ιστορικό, φυσική εξέταση και συζήτηση με το γιατρό σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου όπως το πλήθος των τσιγάρων που καπνίζετε, αν έχετε δύσπνοια ή παραγωγή πτυέλων και οποιαδήποτε έκθεση σε τοξικά σωματίδια). Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ένα απλό τεστ σπιρομετρίας, που ονομάζεται επίσης έλεγχος πνευμονικής λειτουργίας.
Μύθος: Η ΧΑΠ δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία για τη ΧΑΠ, αν κάποιος ακολουθήσει το συνταγογραφούμενο θεραπευτικό πρόγραμμα και κάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής του μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή της και να αποφύγει την μόνιμη βλάβη των πνευμόνων.
Η διακοπή του καπνίσματος είναι το πιο κρίσιμο βήμα σε ό,τι αφορά την ΧΑΠ. Ο γιατρός πιθανόν να συνταγογραφήσει φάρμακα όπως βρογχοδιασταλτικά και εισπνεόμενα στεροειδή για να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ΧΑΠ. Το ετήσιο εμβόλιο κατά της γρίπης ή η προσπάθεια αποκατάστασης του πνεύμονα μπορεί επίσης να σας βοηθήσει στον έλεγχο της συγκεκριμένης κατάστασης. Βεβαίως, εκείνοι που έχουν περισσότερο σοβαρή ΧΑΠ μπορεί να χρειαστούν θεραπεία με οξυγόνο ή ακόμα και χειρουργική επέμβαση.
Μύθος: Η ΧΑΠ είναι ανδρική ασθένεια. Στο παρελθόν, γύρω στη δεκαετία του ’60 οι άνδρες ήταν ο κύριος «πληθυσμός» της ΧΑΠ. Σήμερα, ωστόσο, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωσθούν με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια στην ηλικία των πενήντα ετών ή νωρίτερα. Οι γυναίκες με συμπτώματα της ΧΑΠ είναι επίσης πιθανότερο από τους άνδρες να εμφανίζουν συχνές εξάρσεις, να υποφέρουν από κατάθλιψη και να αισθάνονται ότι η ποιότητα ζωής τους είναι κακή.
Μύθος: Είναι πολύ αργά για να σταματήσετε το κάπνισμα αν έχετε ΧΑΠ. Πολλοί άνθρωποι με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια υποτιμούν τη βλάβη που μπορεί να κάνει ή έχει ήδη κάνει το κάπνισμα στους πνεύμονες και την καρδιά. Ποτέ δεν είναι αργά για να σταματήσετε το κάπνισμα. Η διατήρηση της πνευμονικής λειτουργίας με τη διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ πιο ισχυρή από ό,τι μπορεί να κάνει ο γιατρός ή τα φάρμακα για εσάς.