Αυχενικό σύνδρομο: Αίτια, συμπτώματα και θεραπεία
Με τον όρο «αυχενικό σύνδρομο» ονομάζουμε μια σειρά καταστάσεων που προκαλούν πόνο στον αυχένα. Ο αυχένας είναι μέρος της σπονδυλικής στήλης και συνηθέστερα οι αιτίες του πόνου του προκύπτουν από την σπονδυλική στήλη.
Πρόκειται για έναν όρο που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στην Ελλάδα (ο ιατρικός όρος είναι neck pain δηλαδή πόνος στον αυχένα) από τις αρχές του περασμένου αιώνα, καθώς οι γιατροί τότε αγνοούσαν το βασικότερο αίτιο που ήταν η κήλη δίσκου αυχένος (δισκοκήλη), όρος άλλωστε που τεκμηριώθηκε πολύ αργότερα, γύρω στο 1975 όταν έγιναν οι πρώτες αξονικές τομογραφίες και έτσι έκαναν λόγο για «σύνδρομο».
Οι πιο συχνές αιτίες του πόνου στον αυχένα, εκτός από τη δισκοκήλη, περιλαμβάνουν αφύσικες κινήσεις των μυών, άμεσους τραυματισμούς και ξαφνικά πιασίματα.
Μυϊκή δυσκαμψία
Η μυϊκή δυσκαμψία μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο στον αυχένα που μπορεί να προκύψει αν το κεφάλι και ο λαιμός παραμείνουν σε μια συγκεκριμένη θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή από την παρατεταμένη κίνηση του αυχένα για αφύσικα μεγάλες χρονικές περιόδους.
Η κακή στάση του σώματος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μυϊκούς πόνους στον αυχένα, όπως και η συμπίεση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκαλέσει νευρικό πόνο.
Η παραμονή για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα γραφείο υπολογιστή, μπορεί να είναι μία από τις κύριες αιτίες του πόνου στον αυχένα. Εάν η θέση του λαιμού δεν είναι εργονομικά σωστή, οι μύες που στηρίζουν το κεφάλι είναι πιθανό να κουραστούν. Οταν οι μύες κουραστούν τείνουν να γίνουν πιο σφιχτοί, προκαλώντας πόνο στον αυχένα καθώς επίσης και πονοκεφάλους, όπως και πόνους στους ώμους. Για να ανακουφιστούν οι πόνοι αυτοί, θα πρέπει να εξετάσει κανείς την πιθανότητα να αγοράσει μια εργονομική καρέκλα που να υποστηρίζει τον αυχένα και τους ώμους, καθώς και το κάτω μέρος της πλάτης. Αν μια εργονομική καρέκλα δεν είναι βιώσιμη επιλογή, τότε θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να μεταφερθεί η οθόνη του υπολογιστή είτε σε ψηλότερο είτε σε χαμηλότερο σημείο, για να εξασφαλιστεί πως το κεφάλι και ο λαιμός βρίσκονται στη σωστή θέση, όταν κάποιος χρειάζεται να κοιτάζει την οθόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Κήλη δίσκου αυχένος
Προβλήματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν επίσης να αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες του πόνου στον αυχένα. Η συμπίεση της σπονδυλικής στήλης και η δισκοκήλη είναι συχνά προβλήματα μεταξύ των αθλητών. Μια κήλη δίσκου εμφανίζεται όταν το υγρό ζελατινοειδούς μορφής μεταξύ των σπονδύλων διαρραγεί και αρχίσει να διαρρέει ανάμεσα από τους σπονδύλους. Το υγρό μπορεί στη συνέχεια να δώσει αδικαιολόγητη πίεση στα νεύρα που βρίσκονται κοντά στη σπονδυλική στήλη, προκαλώντας πόνο στην περιοχή που υπηρετούν τα συγκεκριμένα νεύρα. Μια κήλη δίσκου μπορεί να αντιμετωπιστεί με ανάπαυση και ελαφρύ τέντωμα αλλά οι πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν χειρουργική επέμβαση για την επιδιόρθωση της ρήξης.
Μυϊκές θλάσεις
Οι μυϊκές θλάσεις συμβαίνουν όταν οι μικροσκοπικές ίνες του μυός αρχίζουν να σχίζονται λόγω υπερέκτασης ή μη συστροφής. Μια από τις πιο συχνές αιτίες του πόνου στον αυχένα η μυϊκή θλάση, θεραπεύεται με ανάπαυση, πάγο, συμπίεση και ανύψωση και συνήθως χρειάζεται αρκετές ημέρες ή εβδομάδες για να επουλωθεί. Οι ελαφρές διατάσεις και η άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση των μυών και στη βελτίωση της κινητικότητας. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις της καταπόνησης των μυών μπορεί να προκύψει μια πλήρης ρήξη του μυός. Μια τέτοια ρήξη συχνά απαιτεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση, ο χρόνος της οποίας είναι σημαντικά μεγαλύτερος.
Ιλιγγος
Ενα άλλο σύμπτωμα του αυχενικού συνδρόμου μπορεί να είναι ο ίλιγγος. Ο ίλιγγος μπορεί να προκληθεί από προβλήματα στον αυχένα όπως είναι το περιορισμένο εύρος κίνησης ή η κακή στάση του σώματος. Η αρθρίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο και ζάλη αν είναι αρκετά σοβαρή. Η σοβαρή αρθρίτιδα μπορεί να μπλοκάρει την ποσότητα του αίματος που πηγαίνει στον εγκέφαλο προκαλώντας τα συμπτώματα του ιλίγγου, της ζάλης και της κεφαλαλγίας.
Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης, είναι ένας υποτροπιάζων ίλιγγος που σχετίζεται με το αυχενικό σύνδρομο και αποτελεί μια διαταραχή του έσω αυτιού. Σ’ αυτή την κατάσταση μικροσκοπικοί κρύσταλλοι επιπλέουν γύρω από το υγρό του αυτιού. Οι κρύσταλλοι αυτοί μπορεί να προκαλούνται από τραύμα ή από κάποια άγνωστη κατάσταση. Συνήθως εξαφανίζονται μόνοι τους μετά από μερικές εβδομάδες και το άτομο θα σταματήσει να ζαλίζεται χωρίς να κάνει το παραμικρό. Ομως, ο ίλιγγος αυτός είναι υποτροπιάζων και μπορεί να εμφανιστεί ξανά.
Αγχος
Μία άλλη κατάσταση, εξάλλου, που μπορεί να προκαλέσει πόνο στον αυχένα είναι το άγχος, με τις γυναίκες να εμφανίζουν συχνότερα κατά 2-4 φορές αυχεναλγία σε σχέση με τους άνδρες. Γενικά, πάντως, το αυχενικό σύνδρομο είναι μια κατάσταση που επηρεάζει έναν στους 10 Ελληνες κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι περίπου 1.000.000 Ελληνες πάσχουν από αυχεναλγία.
Σπιτικές θεραπείες για το αυχενικό σύνδρομο
Ακόμα κι αν χρειάζεστε ιατρική περίθαλψη όπως είναι τα συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον πόνο στον αυχένα σας, τα ακόλουθα μέτρα θεραπείας στο σπίτι θα σας βοηθήσουν να επιταχύνετε την ανάρρωσή σας.
Θερμότητα ή πάγος
Δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η θερμότητα ή ο πάγος θα βοηθήσουν. Ομως, το σίγουρο είναι πως δεν θα σάς βλάψει να τα δοκιμάσετε. Χρησιμοποιήστε ένα μαξιλάρι θέρμανσης σε χαμηλή ή μεσαία ρύθμιση για 15 έως 20 λεπτά κάθε 2 ή 3 ώρες.
Μπορείτε να κάνετε ένα ζεστό ντους αντί να χρησιμοποιήσετε το μαξιλάρι.
Δοκιμάστε να βάλετε στον αυχένα σας ένα πακέτο πάγου για 10 έως 15 λεπτά κάθε 2 έως 3 ώρες.
Κάντε κινήσεις, αλλά με προσοχή
Επιστρέψτε στις κανονικές καθημερινές σας δραστηριότητες το συντομότερο δυνατόν. Η κίνηση βοηθά τους μύες να παραμείνουν δυνατοί. Αποφύγετε δραστηριότητες όπως η ανύψωση ή αθλήματα που θα κάνουν τον πόνο ή την δυσκαμψία σας χειρότερα. Κάντε διατάσεις και ασκήσεις ενδυνάμωσης για να κρατήσετε το λαιμό σας ευέλικτο και δυνατό και να αποτρέψετε το ενδεχόμενο να γίνει σκληρός.
Αποφύγετε οποιαδήποτε δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει πόνο στον αυχένα, όπως το να καθίσετε για πολλή ώρα μπροστά στον υπολογιστή ή να κάνετε γενικά πολλή εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Κάντε ένα απαλό μασάζ ή τρίψτε την περιοχή για να ανακουφίσετε τον πόνο και να ενθαρρύνετε τη ροή του αίματος. Μην κάνετε μασάζ στην τραυματισμένη περιοχή, εφόσον προκαλεί πόνο. Κρέμες ή τζελ μπορούν να σάς ανακουφίσουν από τον πόνο.
Αναλγητικά
Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου και τη μείωση της φλεγμονής.
Εντονος πόνος
Για τον οξύ, βραχυπρόθεσμο πόνο, ισχύουν όσα αναφέραμε παραπάνω ως σπιτικές θεραπείες. Για τον έντονο πόνο και τον μυϊκό σπασμό, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει ισχυρότερα φάρμακα. Μπορεί, επίσης, να σας συστήσει θεραπεία με μασάζ. Δείτε έναν φυσιοθεραπευτή, χειροπράκτη ή έναν εξειδικευμένο γιατρό γα να σας διδάξει διατάσεις και ασκήσεις ενδυνάμωσης που θα μπορείτε να κάνετε στο σπίτι.
Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει επίσης να φορέσετε ένα αυχενικό κολάρο για να υποστηρίξετε το λαιμό σας. Το κολάρο μπορεί να μειώσει τον πόνο αλλά δεν θα πρέπει να το χρησιμοποιήσετε πάνω από μία-δύο ημέρες.
Χρόνιος (μακροχρόνιος) πόνος στον αυχένα
Για τον μακροχρόνιο πόνο στον αυχένα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα ίδια μέτρα ανακούφισης από τον πόνο που χρησιμοποιούνται για τον οξύ πόνο. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σάς συνταγογραφήσει αντικαταθλιπτικά.
Οι άνθρωποι που έχουν σύνδρομο χρόνιου πόνου και των συναφών προβλημάτων που απορρέουν από αυτόν, όπως η κατάθλιψη και η εξάρτηση από τα ναρκωτικά, μπορεί να ανταποκριθούν στη θεραπεία πιο αργά.
Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση σπάνια απαιτείται για πόνο στον αυχένα. Μπορεί να είναι η επιλογή σας, μόνο όταν ο πόνος στον αυχένα προκαλείται από ορισμένες συγκεκριμένες προϋποθέσεις.