Μικρόβια: Κατανοήστε πώς λειτουργούν και προστατευτείτε
Τα μικρόβια ζουν παντού. Μπορείτε να τα βρείτε στον αέρα, στα τρόφιμα, στα φυτά, τα ζώα, το έδαφος, το νερό, αλλά και κάθε άλλη επιφάνεια, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του σώματός σας.
Τα περισσότερα μικρόβια δεν πρόκειται να σάς βλάψουν. Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου τον προστατεύει κατά των μολυσματικών παραγόντων. Ωστόσο, ορισμένα μικρόβια είναι τρομεροί αντίπαλοι για τον ανθρώπινο οργανισμό, επειδή συνεχώς μεταλλάσσονται και παραβιάζουν τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αν γνωρίζετε, όμως, πώς λειτουργούν τα μικρόβια, αυξάνετε τις πιθανότητές σας να αποφύγετε τις λοιμώξεις.
Μολυσματικοί παράγοντες: Από τα βακτήρια μέχρι τα σκουλήκια
Οι μολυσματικοί παράγοντες έρχονται σε μια ποικιλία σχημάτων και μεγεθών. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν τα εξής:
* Βακτήρια
* Ιοί
* Μύκητες
* Πρωτόζωα
* Ελμινθες
Βακτήρια
Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι οργανισμοί ορατοί μόνο με το μικροσκόπιο. Είναι τόσο μικροί που αν παρατάξει κανείς 1.000 απ’ αυτούς από την μια μεριά μέχρι την άλλη, θα μπορούσαν να χωρέσουν στη γόμα ενός μολυβιού.
Δεν είναι όλα τα βακτήρια επιβλαβή και μάλιστα ορισμένα απ’ αυτά που ζουν στο σώμα μας είναι χρήσιμα. Για παράδειγμα, ο Γαλακτοβάκιλλος Ασιντόφιλος (Lactobacillus acidophilus), είναι ένα ακίνδυνο βακτήριο που κατοικεί στο έντερο και βοηθά στην πέψη του φαγητού καταστρέφοντας κάποιους οργανισμούς που προκαλούν ασθένειες, ενώ παρέχει επίσης και θρεπτικά συστατικά.
Πολλά βακτήρια που προκαλούν ασθένειες παράγουν τοξίνες, δηλαδή ισχυρές χημικές ουσίες που προκαλούν βλάβη στα κύτταρα και μάς αρρωσταίνουν. Βακτήρια που προκαλούν ασθένειες είναι τα εξής:
* Στρεπτόκοκκος λαιμού
* Φυματίωση
* Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
Ιοί
Οι ιοί είναι πολύ μικρότεροι απ’ ό,τι τα κύτταρα. Στην πραγματικότητα οι ιοί είναι απλώς κάψουλες που περιέχουν γενετικό υλικό. Για να αναπαραχθούν οι ιοί εισβάλλουν στα κύτταρα του σώματος και εκμεταλλεύονται το μηχανισμό που κάνει τα κύτταρα να λειτουργούν. Τα κύτταρα-ξενιστές πολύ συχνά καταστρέφονται κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας.
Οι ιοί είναι υπεύθυνοι για την πρόκληση πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων:
* AIDS
* Κοινό κρυολόγημα
* Αιμορραγικός πυρετός Εμπολα
* Ερπης γεννητικών οργάνων
* Γρίπη
* Ιλαρά
* Ανεμοβλογιά και έρπης ζωστήρα
Τα αντιβιοτικά δεν έχουν επίδραση στους ιούς.
Μύκητες
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες μυκήτων και οι άνθρωποι τρώνε αρκετούς απ’ αυτούς. Τα μανιτάρια είναι μύκητες, όπως επίσης και η μούχλα που σχηματίζει τις μπλε και πράσινες φλέβες σε ορισμένους τύπους τυριών. Και η μαγιά είναι ένα άλλο είδος μύκητα που είναι απαραίτητο συστατικό στα περισσότερα είδη ψωμιού.
Αλλοι μύκητες, όμως, μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια. Ενα παράδειγμα είναι η Candida, μια ζύμη που μπορεί να προκαλέσει μόλυνση. Η Candida μπορεί να προκαλέσει άφθες, μια λοίμωξη του στόματος και του λαιμού σε βρέφη και σε άτομα που παίρνουν αντιβιοτικά ή που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι μύκητες είναι επίσης υπεύθυνοι για κάποιες καταστάσεις του δέρματος, όπως το πόδι του αθλητή και ο λειχήνας.
Πρωτόζωα
Τα πρωτόζωα είναι μονοκύτταροι οργανισμοί που συμπεριφέρονται σαν μικροσκοπικά ζώα, κυνηγώντας και συλλέγοντας άλλα μικρόβια για να τραφούν. Πολλά πρωτόζωα βρίσκονται μέσα στον ανθρώπινο εντερικό σωλήνα και είναι αβλαβή. Αλλα όμως προκαλούν ασθένειες όπως:
* Γιαρδίαση
* Ελονοσία
* Τοξοπλάσμωση
Τα πρωτόζωα συχνά περνούν μέρος του κύκλου της ζωής τους έξω από τον άνθρωπο ή τους άλλους ξενιστές, ζώντας σε τρόφιμα, στο έδαφος, το νερό ή τα έντομα. Μερικά απ’ αυτά εισβάλλουν στο σώμα μέσα από το φαγητό ή το νερό. Αλλά, όπως η ελονοσία μεταδίδονται από τα κουνούπια.
Ελμινθες
Οι έλμινθες είναι από τα μεγαλύτερα παράσιτα. Η λέξη έλμινθες είναι ο πληθυντικός της αρχαίας ελληνικής λέξης «έλμινς» που σημαίνει «σκουλήκι». Αν αυτό το παράσιτο ή τα αυγά του εισέλθει στο σώμα, εγκαθίσταται στον εντερικό σωλήνα, τους πνεύμονες, το συκώτι, το δέρμα ή τον εγκέφαλο και ζει από τα θρεπτικά συστατικά του σώματος. Οι έλμινθες περιλαμβάνουν την ταινία και τις ασκαρίδες (στρογγυλοσκώληκες).
Μόλυνση εναντίον ασθένειας
Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της μόλυνσης και της ασθένειας. Η μόλυνση (λοίμωξη) συχνά είναι το πρώτο βήμα και εμφανίζεται όταν τα βακτήρια, οι ιοί ή άλλα μικρόβια που προκαλούν τη νόσο, μπαίνουν στο σώμα και αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται. Η νόσος εμφανίζεται όταν τα κύτταρα στο σώμα καταστραφούν ως αποτέλεσμα της μόλυνσης και εμφανίζονται σημάδια και συμπτώματα μιας ασθένειας.
Ως απόκριση στη μόλυνση, το ανοσοποιητικό σύστημα μπαίνει σε δράση. Ενας στρατός από λευκά αιμοσφαίρια, αντισώματα και άλλους μηχανισμούς επιστρατεύονται για να απελευθερώσουν το σώμα από αυτό που προκαλεί τη λοίμωξη. Οσο αγωνίζονται για να αποκρούσουν το κοινό κρυολόγημα, το σώμα μπορεί να αντιδράσει με πυρετό, βήχα ή φτέρνισμα.
Απομακρύνοντας τα μικρόβια και την μόλυνση
Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να μείνετε απαλλαγμένοι από τις ασθένειες; Η πρόληψη των λοιμώξεων. Μπορείτε να προλάβετε τις λοιμώξεις μέσω απλών τακτικών, όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών σας, η προσοχή που επιδεικνύετε στις τροφές και το νερό, οι εμβολιασμοί, καθώς και η λήψη των κατάλληλων φαρμάκων.
Το πλύσιμο των χεριών. Συχνά παραβλέπετε ότι το πλύσιμο των χεριών είναι ένας από τους ευκολότερους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προστατέψετε τον εαυτό σας από τα μικρόβια και τις περισσότερες λοιμώξεις. Πλένετε τα χέρια σας σχολαστικά πριν ετοιμάσετε ή καταναλώσετε φαγητό, μετά από βήχα ή φτέρνισμα, μετά την αλλαγή πάνας του μωρού, τη χρήση της τουαλέτας ή την αλλαγή της άμμου υγιεινής του κατοικιδίου σας. Οταν το σαπούνι και το νερό δεν είναι διαθέσιμα απολυμάνετε τα χέρια σας με κάποιο τζελ με βάση το οινόπνευμα για να τους προσφέρετε προστασία από τα βακτήρια.
Εμβόλια. Ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη γραμμή άμυνας για ορισμένες ασθένειες. Καθώς οι ερευνητές κατανοούν ολοένα και περισσότερα πράγματα για το τι προκαλεί την ασθένεια, ο κατάλογος με τις ασθένειες που μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού συνεχίζει να αυξάνεται. Πολλά εμβόλια χορηγούνται κατά την παιδική ηλικία αλλά ακόμα και οι ενήλικες πρέπει να εμβολιάζονται τακτικά για την πρόληψη ορισμένων ασθενειών, όπως ο τέτανος και η γρίπη.
Φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα προσφέρουν βραχυπρόθεσμη προστασία από συγκεκριμένα μικρόβια. Για παράδειγμα η λήψη αντι-παρασιτικών φαρμάκων μπορεί να σας προστατέψει από την ελονοσία αν ταξιδέψετε ή αν ζείτε σε μια περιοχή υψηλού κινδύνου.
Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική περίθαλψη
Ζητήστε ιατρική φροντίδα αν υποψιάζεστε ότι έχετε κάποια λοίμωξη και έχετε βιώσει κάποια από τις ακόλουθες καταστάσεις:
* Eνα δάγκωμα από ζώο ή από άνθρωπο
* Δυσκολία στην αναπνοή
* Βήχας που διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα
* Περίοδοι ταχυκαρδίας
* Ενα εξάνθημα, ειδικά αν συνοδεύεται από πυρετό
* Πρήξιμο
* Θολή όραση ή άλλες δυσκολίες όρασης
* Επίμονος εμετός
* Ασυνήθιστα σοβαρός πονοκέφαλος
Ο γιατρός σας μπορεί να προχωρήσει σε διαγνωστικά τεστ για να μάθει αν έχετε μολυνθεί, ποια είναι η σοβαρότητα της λοίμωξης και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος θεραπείας της.
Διαβάστε επίσης:
Εξερευνώντας τον αόρατο κόσμο που ζει μέσα μας