Ψυχοθεραπεία με άλογα: Μια μοναδική, εμπειρία αυτογνωσίας!

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ με άλογα ήρθε στο προσκήνιο μετά από εκατοντάδες χρόνια. Όταν ο άνθρωπος κατέκτησε την τεχνολογία, μπήκε σε μια διαδικασία ορθολογισμού και άρχισε να αγνοεί μεθόδους που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα.

Της Νέλης Antone, νοσηλεύτριας

Η μέθοδος ξεκινά από τον Ιπποκράτη ο οποίος φέρεται να έλεγε “Όταν είσαι στεναχωρημένος πάρε το άλογο σου και πήγαινε μια βόλτα”.

Πάνω στο άλογο στήθηκε όλη η πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού άλλωστε, επικοινωνίες, μεταφορές, ακόμα και πόλεμοι.

Καθημερινό άγχος, αδικαιολόγητες φοβίες, δυσλειτουργίες που μπλοκάρουν τις σχέσεις η ακόμη και την ίδια την ποιότητα της ζωής. Αυτού του τύπου οι διαταραχές βασανίζουν πλέον όλο και περισσότερους ανθρώπους όλων των ηλικιών, οι οποίοι κυριολεκτικά δείχνουν να τα χάνουν ακόμη και στα πιο απλά ζητήματα που απαιτούν λύσεις. «Η αλήθεια είναι ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι έχουν πολύ φασαρία στο κεφάλι τους, έχασαν τον άξονά τους, με την οικονομική κρίση να προσθέτει και νέα αδιέξοδα που μάλλον η ευμάρεια των προηγούμενων ετών κρατούσε καλά κρυμμένα»

Πρόκειται για μια θεραπευτική μέθοδος καθαρά βιωματική που με τη βοήθεια των αλόγων οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να ανακαλύψουν μόνοι τους τα υποσυνείδητα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τις σκέψεις που τους ακινητοποιούν και τους εμποδίζουν να έχουν μια φυσιολογική ζωή. Η μέθοδος είναι συμβατή με όλα τα ψυχικά νοσήματα.

Αρχικά χρησιμοποιήθηκε περί το 1790 στην Αγγλία, όταν οι ψυχιατρικοί ασθενείς ήταν υποχρεωμένοι να παραμένουν επί ώρες με άλογα, καθώς είχε παρατηρηθεί πως κάτι τέτοιο επηρέαζε θετικά τη συμπεριφορά τους και τους ενέτασσε ξανά στο κοινωνικό περιβάλλον. Μετά το 1970 έγινε πλέον κατανοητό, μέσω πειραμάτων, ότι η σχέση αναβάτη-αλόγου είναι πολύ πιο βαθιά από ότι μια «καθημερινή» ιππασία.

Από το 1970 και μετά ξεκίνησαν οι έρευνες για τη ψυχοθεραπευτική επίδραση του αλόγου στον άνθρωπo, με ολοένα και πιο ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Στη συνέχεια η χρήση των αλόγων στην ψυχοθεραπεία επεκτάθηκε σε όλο το φάσμα των αναγκών του άνθρωπου: ανάγκη για εξέλιξη και ανάπτυξη των δυνατοτήτων, αυτογνωσία, μάθηση, κατανόηση και διαπραγμάτευση του Φόβου του Θυμού, της Αγωνίας της Θλίψης και όλων των συναισθημάτων που επηρεάζουν – ορίζουν – καθορίζουν την ζωή, αναγνώριση των βαθειά κρυμμένων απωθημένων (που είναι μακριά από την οθόνη του συνειδητού και που ενώ καθορίζουν τις συμπεριφορές και την στάση απέναντι στα γεγονότα δεν είναι ορατά άρα και διαχειρίσιμα τον άνθρωπο), αποκάλυψη δυνατοτήτων, άσκηση στη εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων, διεύρυνση του τρόπου της σκέψης κλπ. Και όλα αυτά με απόλυτη εχεμύθεια αφού ποτέ άλογο δεν διέρρευσε πληροφορίες και μυστικά!

Σε όλα όσα μπλοκάρουν την ψυχή ενός ανθρώπου, σε οτιδήποτε μπορεί να του προκαλέσει δυσλειτουργία, το άλογο μπορεί να παρέμβει. Υπάρχουν περιστατικά όπου το άλογο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μονοθεραπεία, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις ασθενών μπορεί να συνδυαστεί με άλλες συνοδές θεραπείες. Για παράδειγμα, σε ένα χωρισμό ζευγαριών το άλογο μπορεί να νιώσει το θυμό, τα μπλοκαρίσματα και εκείνες τις αρχικές δυσλειτουργίες που οδήγησαν στο να σχετιστεί ο ασθενής με το συγκεκριμένο άτομο. Δηλαδή, σε πολλές περιπτώσεις το άλογο κάνει ένα «scanning» και μπορεί να βλέπει πιο βαθιά πράγματα ή συναισθήματα. Επομένως, σε αυτή την περίπτωση μπορεί να μην σε παρηγορήσει καθόλου. Μπορεί να σου φερθεί με έναν τρόπο που να δείχνει ότι δεν σε λυπάται, διότι εσύ έχεις φέρει τον εαυτό σου εκεί.

Το άλογο δεν είναι παρηγορητής, είναι καθρέφτης. Ο σκύλος, για παράδειγμα, θα σε πάρει αγκαλιά και θα σε γλύψει, ενώ το άλογο δεν είναι παρηγορητής. Θα σου δείξει ότι πρέπει να αλλάξεις συμπεριφορά, να διορθώσεις το λάθος και να επανέλθεις πιο λειτουργικά στη ζωή σου.

Το άλογο είναι από τη φύση του ένα ευγενές και καλοπροαίρετο ζώο. Ένα άλογο που έχει ταλαιπωρηθεί και το έχεις σώσει δίνοντάς του τροφή, στοργή και ασφαλές περιβάλλον, μπορεί να καταλάβει την ταλαιπωρία των ανθρώπων, κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διεθνώς χρησιμοποιούμε ταλαιπωρημένα άλογα. Γιατί έχουν προσωπική εμπειρία του τι σημαίνει να είσαι ταλαιπωρημένος και γιατί τους δίνουμε μία ακόμη ευκαιρία ζωής. Έχουν καταλάβει τον πόνο, και επομένως μπορούν να κατανοήσουν και τον ανθρώπινο πόνο.

Οι συνεδρίες αποτελούνται από ασκήσεις που εκτελεί ο άνθρωπος μαζί και δίπλα στο άλογο (χωρίς να ιππεύει), πάντα υπό την καθοδήγηση επιστημονικού προσωπικού, το οποίο και καταγράφει τις αντιδράσεις τόσο των θεραπευόμενων όσο και των αλόγων. Συνήθως απαιτούνται 10-12 συνεδρίες για την ολοκλήρωση ενός κύκλου θεραπείας. Σε άλλο χρόνο, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να επαναλάβουν τις θεραπείες, βάζοντας νέους στόχους ή ζητώντας επίλυση σε νέα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Σύμφωνα με έως τώρα επιστημονικά δεδομένα, τα άλογα αποδεικνύονται εξαιρετικοί θεραπευτές για:

• Να εντοπίσουμε τα προβλήματα (άγχη, φοβίες, εσωτερικές συγκρούσεις κλπ.) που μπαίνουν στο δρόμο της προσωπικής μας γαλήνης και να ερευνήσουμε μαζί ποιες σκέψεις και συμπεριφορές τα συντηρούν, συμβάλλοντας στη δημιουργία αρνητικών συναισθημάτων που απειλούν την ψυχική μας ισορροπία.
• Να βρούμε εναλλακτικές λύσεις σε παλιά προβλήματα και τρόπους να είμαστε ικανοί να αντιμετωπίσουμε τα μελλοντικά.
• Να διαχωρίσουμε σε ποιες δυσκολίες μπορούμε να βρούμε διέξοδο και ποιες, τελικά, είναι πέρα από τον έλεγχό μας, απαιτώντας το συμβιβασμό μας και την ειρηνική συμφιλίωση με την ύπαρξή τους.
• Να ανοίξουμε το δρόμο για πιο υγιείς συναισθηματικές σχέσεις, απαλλαγμένες από καταστροφικές εξαρτήσεις, με τους ανθρώπους που αγαπάμε.
• Να αποδεχτούμε τα πραγματικά μας συναισθήματα και να ανακαλύψουμε δημιουργικούς τρόπους για να τα εκφράζουμε.
• Να μην παραιτούμαστε από τη διεκδίκηση αυτού που δικαιωματικά μας αξίζει και να παίρνουμε την ευθύνη των επιλογών μας.
• Να στοχεύουμε στο εφικτό και το πραγματοποιήσιμο για το μέλλον, χωρίς να χάνουμε την πολυτέλεια να ονειρευόμαστε.
• Να πάρουμε στα χέρια μας τον έλεγχο της ζωής μας και να γίνουμε εμείς δημιουργοί του πεπρωμένου μας και της προσωπικής μας ευτυχίας.

Η νευρολόγος-ψυχίατρος Νίκη Μαρκογιάννη,  έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια στο Μαραθώνα, σε μια έκταση αρκετών στρεμμάτων την «Ιππόλυση» . Πρόκειται για ένα κέντρο εναλλακτικής θεραπείας όπου εφαρμόζεται η μέθοδος EAGALA (Equine Assisted Growth and Learning Association).

Η μέθοδος EAGALA έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική σε παιδιά και ενήλικες, οικογένειες, ομάδες στελεχών επιχειρήσεων, σε όσους πάσχουν από διαταραχές συμπεριφοράς, σύνδρομο διάσπασης προσοχής, κατάχρηση ουσιών, διαταραχές διατροφής (ανορεξία-βουλιμία), θέματα κακοποίησης, φοβίες, προβλήματα σχέσεων και επικοινωνίας.