Έκθεση σοκ από το ΣΔΟΕ: Λαθρεμπόριο και απάτες με κοινοτικές επιδοτήσεις

Μεγάλες υποθέσεις οικονομικού εγκλήματος αποκάλυψαν οι έλεγχοι του ΣΔΟΕ κατά τη διάρκεια του 2017. Φοροδιαφυγή και παράνομη είσπραξη κοινοτικών επιδοτήσεων μέσω χρήσης εικονικών τιμολογίων, ποικίλες μεθόδους διάπραξης λαθρεμπορίου αλκοολούχων ποτών και τσιγάρων, διαφθορά και απάτη εις βάρος δημόσιων φορέων, διακίνηση και εμπορία εκατοντάδων χιλιάδων απομιμητικών προϊόντων, καθώς και αποφυγή καταβολής ΦΠΑ, φόρων εισοδήματος και ασφαλιστικών εισφορών μεγάλου ύψους μέσω παράνομης διακίνησης κινεζικών προϊόντων στη χώρα μας περιλαμβάνει το πλούσιο «μενού» των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από τους ελέγχους της υπηρεσίας στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, όπως καταγράφονται στην έκθεση πεπραγμένων που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Οπως προκύπτει από την έκθεση, το ΣΔΟΕ κατά τη διάρκεια του 2017 εξέδωσε 1.942 νέες εντολές ελέγχου, ερεύνησε 1.813 νέες υποθέσεις, εκτέλεσε περίπου 300 εισαγγελικές παραγγελίες, ενώ έλαβε συνολικά 8.552 καταγγελίες (τηλεφωνικές, ταχυδρομικές, μέσω e-mail κ.λπ.).

Οι ελεγκτικές δράσεις της υπηρεσίας το 2017, καθώς επίσης και οι αναλυτικές διαπιστώσεις των ελεγκτών της για τα πλέον διαδεδομένα φαινόμενα οικονομικού εγκλήματος, αποτυπώνονται στην έκθεση ως εξής:

• ΕΛΕΓΧΟΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ: Από τις 37 πιο σημαντικές υποθέσεις που έλεγξε το ΣΔΟΕ, κατά τη διάρκεια του 2017 τα διαφυγόντα έσοδα από τέλη, δασμούς και φόρους και η καταγεγραμμένη ζημία για το Δημόσιο υπερβαίνουν τα 146 εκατ. ευρώ. Στις υποθέσεις που αποκαλύφτηκαν από τους ελέγχους ξεχωρίζουν οι περιπτώσεις δύο επιχειρήσεων καθαρισμού κτιρίων που είχαν εκδώσει εικονικά τιμολόγια αξίας 19,174 εκατ. ευρώ και τριών φυσικών προσώπων που είχαν εμπλακεί σε απάτη λαμβάνοντας παράνομα κοινοτικές επιδοτήσεις 15,288 εκατ. ευρώ.

• ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΕ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ ΠΡΟΪΟΝΤΑ: Από τους ελέγχους για νοθευμένα και παράνομα διακινούμενα αλκοολούχα ποτά που πραγματοποίησαν κλιμάκια ελεγκτών του ΣΔΟΕ κατά τη διάρκεια του 2017 εντοπίσθηκαν και κατασχέθηκαν 353 λίτρα κρασί, 11.211 φιάλες με 7.848 λίτρα οινοπνευματωδών ποτών 40 αλκοολικών βαθμών και άνω, 110.200 λίτρα αποσταγμάτων (ούζου, τσίπουρου, τσικουδιάς και ρακής) και 76.514 φιάλες με 21.424 λίτρα άνυδρης αλκοόλης. Οι διαφυγόντες δασμοί και φόροι ανήλθαν συνολικά σε 1.689.469 ευρώ.

Οι πιο συνήθεις μεθοδολογίες διάπραξης παραβάσεων στην παραγωγή και τη διακίνηση αλκοολούχων προϊόντων είναι:

α) Εικονικές εξαγωγές αιθυλικής αλκοόλης αλκοολούχων ποτών προς γειτονικές τρίτες χώρες.

β) Λειτουργία παράνομων εργαστηρίων παρασκευής ποτών, με σκοπό την απομίμηση ευρέως κυκλοφορούντων παρόμοιων προϊόντων.

γ) Λαθραία εισαγωγή ποσοτήτων αιθυλικής αλκοόλης στη χώρα κυρίως από όμορες βαλκανικές χώρες και την Ιταλία. Συνήθως στα φορτωτικά έγγραφα δηλώνεται ότι μεταφέρεται γλυκόζη, φρουκτόζη ή ελαιόλαδο, ενώ στην πραγματικότητα διακινείται οινόπνευμα.

δ) Αποστάξεις υπερβολικά μεγάλων ποσοτήτων στεμφύλων από μικρά αποστακτήρια που δεν δικαιολογούνται από την παραγωγή των αμπελοκτημάτων τους. Οι αποστάξεις αυτές είναι παράνομες, επειδή συντελούνται με την αγορά ποσοτήτων στεμφύλων ή και κρασιού από τρίτα πρόσωπα. Με αυτές τις αποστάξεις διακινούνται μεγάλες ποσότητες αφορολόγητου τσίπουρου και τσικουδιάς από καφενεία, ουζερί, ταβέρνες και κάβες ποτών.

ε) Διάθεση στην κατανάλωση συνθετικής αιθυλικής αλκοόλης εμφιαλωμένης και συσκευασμένης με την ένδειξη «καθαρό οινόπνευμα 95 βαθμών».

στ) Εμφιάλωση λαθραίου οινοπνεύματος, νοθευμένου και μη κανονικού, με παραποιημένα σήματα νόμιμων εμφιαλωτών.

• ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΑΠΟΜΙΜΗΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ: Το 2017 το ΣΔΟΕ κατάσχεσε 1.056.377 τεμάχια παραποιημένων και απομιμητικών προϊόντων, εκ των οποίων 241.749 ρολόγια, 220.000 μέσα αναπαραγωγής ηχογραφημένης μουσικής, 132.000 προφυλακτικά, 104.573 τσάντες, 94.598 τεμάχια ειδών ένδυσης, 27.081 τεμάχια ειδών υπόδησης, 20.000 μπαταρίες, 11.332 αρώματα, 311 κοσμήματα, 241 φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, 92 tablets και 14 κινητά τηλέφωνα.

• ΛΑΘΡΑΙΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΠΑ: Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους εξαρθρώθηκε κύκλωμα λαθραίας διακίνησης εμπορευμάτων προερχομένων από την Κίνα, το οποίο μόνο για το έτος 2017 δεν κατέβαλε ΦΠΑ άνω των 6 εκατομμυρίων ευρώ, εκμεταλλευόμενο το τελωνειακό καθεστώς 42, το οποίο προβλέπει την αναστολή της καταβολής του ΦΠΑ για εμπορεύματα που εισάγονται από τρίτες χώρες στην Ελλάδα, εφόσον προορίζονται να μεταφερθούν και να πωληθούν σε άλλη χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στο κύκλωμα εμπλέκονταν 9 επιχειρήσεις με ελληνικούς ΑΦΜ που πραγματοποιούσαν από το 2014 έως το 2017 εισαγωγές 5.000 εμπορευματοκιβωτίων ετησίως, δηλώνοντας ψευδώς ότι τα προϊόντα προορίζονται να διατεθούν σε επιχειρήσεις στην Ιταλία και προκαλώντας συνολική εκτιμώμενη απώλεια εσόδων άνω των 30 εκατ. ευρώ μόνο στον ΦΠΑ και δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε φόρους εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές λόγω του παράνομου εμπορίου των προϊόντων εντός της ελληνικής επικράτειας. Συνελήφθησαν 6 άτομα, ενώ ακόμη 9 κατηγορούνται για τα αδικήματα της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης, της πλαστογραφίας, της απάτης, της αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος, της παράβασης των διατάξεων περί αθέμιτου ανταγωνισμού, καθώς και των διατάξεων του τελωνειακού κώδικα.

• ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ: Κατά τη διάρκεια του 2017 το ΣΔΟΕ ξεκίνησε έρευνες σε 63 νέες υποθέσεις διαφθοράς δημοσίων λειτουργών, ενώ ολοκλήρωσε τους ελέγχους σε 153 συνολικά υποθέσεις. Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ήταν η διενέργεια ελέγχου επιχορήγησης σε δημοτικό παιδικό σταθμό με υπολογιζόμενη ζημία για το κράτος περίπου στα 2 εκατ. ευρώ, καθώς και η απιστία εις βάρος ΟΤΑ με υπολογιζόμενη ζημία που προσεγγίζει τα 9,5 εκατ. ευρώ.

• ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ: Το 2017 ολοκληρώθηκαν από το ΣΔΟΕ 186 έλεγχοι κοινοτικών επιχορηγήσεων και διαπιστώθηκε ζημία εις βάρος των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου και της Ε.Ε. συνολικού ύψους 71 εκατ. ευρώ.

Από τους ελέγχους που έχουν έως τώρα πραγματοποιηθεί σε υποθέσεις εθνικών και ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν σε μεγαλύτερη συχνότητα ήταν οι εξής:

α)Η ωφελούμενη επιχείρηση δεν έχει τηρήσει, για το χρονικό διάστημα που προβλέπει ο νόμος, αφορολόγητο αποθεματικό ίσο με το ύψος της επιδότησης.

β) Πραγματοποίηση αποσβέσεων στο λογαριασμό επιδοτήσεων, οι οποίες δεν επιτρέπονται από το ν. 3299/2004.

γ) Εικονικές συναλλαγές ως προς το σύνολο, κυρίως σε περιπτώσεις ανακαινίσεων, όπου δεν είναι δυνατό να αποδειχθούν εύκολα οι προσθήκες, οι τροποποιήσεις κ.λπ.

δ) Εικονικότητα συναλλαγών ως προς το πρόσωπο, δηλαδή άλλος υλοποιεί το έργο και άλλος εκδίδει τα τιμολόγια.

ε) Μερικώς εικονικά τιμολόγια. Το φαινόμενο αυτό πηγάζει από την προσπάθεια των επιδοτούμενων οντοτήτων να καλύψουν μέρος της ίδιας χρηματοδότησης που είναι υποχρεωμένες από το νόμο να καταβάλουν. Στόχος η εικονική αύξηση των δαπανών της επένδυσης.

στ) Εκμίσθωση της επιχείρησης σε τρίτο, πώληση μηχανολογικού εξοπλισμού χωρίς να αντικατασταθεί όπως προβλέπει ο νόμος.

ζ) Αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης χωρίς την προηγούμενη άδεια του αρμόδιου φορέα, παύση του παραγωγικού χαρακτήρα της επένδυσης (είτε με διακοπή στην αρμόδια ΔΟΥ είτε εν τοις πράγμασι).

• ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ: Το 2017 υποβλήθηκαν στο ΣΔΟΕ συνολικά 8.552 καταγγελίες, εκ των οποίων οι 45 με φυσική παρουσία του καταγγέλλοντος, οι 4.655 τηλεφωνικώς μέσω του τετραψήφιου αριθμού καταγγελιών 1517, οι 1936 μέσω του συμβατικού ταχυδρομείου και οι 1.916 μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail).

Κατασχέθηκαν 10.280.000 τεμάχια τσιγάρων και 810.000 γραμμάρια καπνού

Κατά το έτος 2017 οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ κατάσχεσαν 10.280.000 τεμάχια λαθραίων τσιγάρων και 810.000 γραμμάρια καπνού. Το σύνολο των διαφυγόντων δασμών από τις υποθέσεις που εντοπίστηκαν ανήλθε σε 2.123.424 ευρώ.

Οι μέθοδοι λαθρεμπορίας που έχουν εντοπιστεί κατά τη διακίνηση καπνικών προϊόντων είναι οι ακόλουθοι:

α) Κύρια άφιξη στο λιμάνι του Πειραιά εμπορευματοκιβωτίων (containers) από λιμάνια της Μεσογείου (συνήθως από Κύπρο, Μάλτα και Αίγυπτο), από την Ουκρανία και την Κίνα, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και από άλλες γειτονικές χώρες. Η μέθοδος που συνήθως ακολουθείται είναι να αποστέλλονται με νόμιμο τρόπο, από ελληνική βιομηχανία, τσιγάρα με εμπορευματοκιβώτια. Στον τόπο προορισμού, τα τσιγάρα ανασυσκευάζονται και επαναποστέλλονται στη χώρα μας, αφού τοποθετηθούν στο πίσω μέρος άλλων εμπορευματοκιβωτίων κι ενώ στο μπροστινό μέρος τοποθετούνται εμπορεύματα συνήθως μικρής αξίας, π.χ. χαρτοκιβώτια με πλαστικά προϊόντα, γυαλικά είδη, χαρτοπετσέτες κ.λπ. κατά τέτοιο τρόπο που να μην προδιαθέτει τις ελληνικές Αρχές να ερευνήσουν το σύνολο των εμπορευματοκιβωτίων. Με αυτόν τον τρόπο και αφού δηλωθεί στο τελωνείο εισαγωγής ότι το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων αποτελείται στο σύνολό του από είδη με χαμηλή δασμολόγηση, τα καλυμμένα τσιγάρα καταλήγουν τελικά αφορολόγητα στην εγχώρια κατανάλωση.

β) Λαθραία διακίνηση τσιγάρων (τρίτων χωρών) από ελεύθερη ζώνη χώρας της Ε.Ε., μέσω ελεύθερης ζώνης της Ελλάδας, συνήθως στον Πειραιά, προς τρίτες ή άλλες χώρες της Ε.Ε. Στην περίπτωση αυτή τα containers εμφανίζονται στο δηλωτικό που κατατίθεται κατά την εκφόρτωσή τους στην ελεύθερη ζώνη του Πειραιά με περιεχόμενο προϊόντα μικρής αξίας, ενώ στην πραγματικότητα είναι πλήρη με τσιγάρα ή με το κανονικό τους φορτίο που είναι τσιγάρα. Τα εμπορευματοκιβώτια αυτά είτε μεταφορτώνονται σε άλλα πλοία και εξάγονται σε τρίτες χώρες, απ’ όπου επανεισάγονται λαθραία με διάφορους τρόπους σε χώρες της Ε.Ε., είτε διακινούνται μέσω της χώρας μας προς άλλες χώρες της Ε.Ε. ή τρίτες, κυρίως όμορες, με πιστοποιητικά Εξωτερικής Κοινοτικής Διαμετακόμισης και διασαφήσεις εξαγωγής, αντίστοιχα.

γ) Εικονικές εξαγωγές: Τα αντίγραφα των συνοδευτικών παραστατικών επιστρέφονται βεβαιωμένα για τις εξαγωγές των τσιγάρων, με πλαστογραφημένες τις υπογραφές των υπαλλήλων των συνοριακών τελωνείων, ενώ τα φορτηγά που τα διακινούν παρεκκλίνουν από το δρομολόγιό τους και τα ξεφορτώνουν συνήθως σε παράνομες αποθήκες.

δ) Τοποθέτηση των τσιγάρων σε ειδικά διασκευασμένες κρύπτες φορτηγών αυτοκινήτων που εισέρχονται στην Ελλάδα κυρίως από την Αλβανία και δηλώνονται ως κενά φορτίου.

ε) Λαθραία εξαγωγή τσιγάρων σε όμορες χώρες (Αλβανία, Σκόπια κ.λπ.) πρόχειρα συσκευασμένων σε πλαστικούς σάκους απορριμμάτων. Τα τσιγάρα τοποθετούνται στο πίσω μέρος του φορτηγού, ενώ στο μπροστινό τοποθετούνται άλλα εμπορεύματα μικρής αξίας.

στ) Λαθραία εισαγωγή και διακίνηση στη χώρα μεγάλων ποσοτήτων απομιμητικών τσιγάρων που προέρχονται κυρίως από την Κίνα.

eleftherostypos