Πανελλήνιες 2018: Πως και γιατί αλλάζει το μηχανογραφικό και οι επιλογές

Πριν από λίγες ημέρες, δόθηκαν στο φως της δημοσιότητας τα φετινά μηχανογραφικά δελτία, στα οποία αποτυπώνονται οι αλλαγές στα επιστημονικά πεδία, με την κατάργηση εκείνου των παιδαγωγικών επιστημών και στις σχολές και τα τμήματα, αφού δεν υπάρχουν πια εκείνα των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά, αλλά του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Η ανακοίνωση των μηχανογραφικών, ωστόσο, αναζωπυρώνει το θέμα των επιλογών των σχολών που πρόκειται να κάνουν οι υποψήφιοι, με το πέρας των εξετάσεων.

Όπως πολλοί θα σκεφτούν, η οικονομική κρίση και το ζήτημα της επαγγελματικής αποκατάστασης, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στις επιλογές των υποψηφίων.

«Ήδη, στους υποψηφίους και στις οικογένειές τους διαμορφώνεται μια πεποίθηση ότι σήμερα δεν υπάρχει κανένα πτυχίο που μπορεί να αναπαύεται στη βεβαιότητα ότι οδηγεί σε επαγγελματική αποκατάσταση. Παράλληλα, η πεποίθηση ότι η δημόσια απασχόληση έχει κλείσει “πόρτες και παράθυρα” είναι συντριπτική». Αυτό σχολίασε, μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Χρήστος Κάτσικας, εκπαιδευτικός αναλυτής.

Ωστόσο, όπως σημείωσε, δεν μπορούν να γίνουν προβλέψεις σχετικά με την εικόνα που θα παρουσιάζει η αγορά εργασίας μετά από πέντε ή έξι χρόνια, όταν οι σημερινοί υποψήφιοι θα αναζητούν εργασία ως πτυχιούχοι.

Πάντως, αργά αλλά σταθερά, διαμορφώνονται στάσεις και πεποιθήσεις, που οδηγούν σε αλλαγές στις προτιμήσεις των υποψηφίων. «Παρ’ όλο που η συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου γίνεται μετά τη “διαμεσολάβηση” των βαθμολογιών των υποψηφίων που επηρεάζει σαφώς τις επιλογές τους, είναι φανερές οι διαφοροποιήσεις που έγιναν μέσα στην τελευταία δεκαετία», επεσήμανε ο κ. Κάτσικας.
Η διαμόρφωση των επιλογών των υποψηφίων

Αρχικά, σύμφωνα με τον κ. Κάτσικα, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ερμηνεία για το φαινόμενο της επιλογής των αστυνομικών και στρατιωτικών σχολών από τους υποψηφίους, σχολές που είναι μέσα στην πρώτη εικοσάδα των προτιμήσεων. «Η είσοδος στις σχολές αυτές δεν αντιμετωπίζεται ως είσοδος σε τριτοβάθμιες σπουδές αλλά κατευθείαν ως είσοδος σε ένα επάγγελμα που συνοδεύεται από τη σιγουριά της μόνιμης θέσης και του μισθού», ανέφερε.

Παράλληλα, σχολές που μέχρι και πριν λίγα χρόνια ήταν στην «αφρόκρεμα» της πρώτης ζήτησης των υποψηφίων, λόγω της πρόσβασης των πτυχιούχων άμεσα σε μόνιμη και ασφαλή εργασία, έχασαν την «αίγλη» τους, καθώς άλλαξε άρδην το δεδομένο αυτό.

Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, οι παιδαγωγικές σχολές και ιδιαίτερα τα τμήματα δασκάλων, που από το 2004 και μέχρι και το 2011 συγκέντρωναν μεγάλο αριθμό πρώτων προτιμήσεων και από το 2007 βρέθηκαν στην κορφή της κούρσας της ζήτησης των υποψηφίων όλων των Επιστημονικών Πεδίων (τα Παιδαγωγικά Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, τόσο της Θεσσαλονίκης όσο και της Αθήνας από το 2007 έως και το 2009 είχαν τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις).

Από το 2011 όμως, το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης έχει πέσει από την πρώτη στην τέταρτη θέση, δίνοντας χώρο στη Νομική και την Ιατρική Αθήνας.
Οι πρώτες προτιμήσεις για το 2016-17

Η Ιατρική και η Νομική Αθηνών ήταν τα δυο τμήματα που συγκέντρωσαν το 2016 τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων των Πανελλαδικών. Ακολούθησαν άλλα τμήματα Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπως το τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, το Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, καθώς επίσης και η Ιατρική Θεσσαλονίκης.

Στην πρώτη εικοσάδα ήταν και τα τμήματα Ψυχολογίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπως και οι σχολές Ανθυποπυραγών, Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας, Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Αρκετές ήταν και οι πρώτες προτιμήσεις της Σχολής Πλοιάρχων του Εμπορικού Ναυτικού, ενώ και το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών δηλώθηκε ως πρώτο από 851 υποψηφίους, 13 περισσότερους από το Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών.

«Η επιστροφή στις Νομικές Σχολές ακολουθεί μια παράδοση που θέλει τις Νομικές να σηκώνουν κεφάλι όταν δεν υπάρχει στο πεδίο τους άλλη σχολή που να υπόσχεται άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Κι αυτό παρόλο που στις ουρές της ανεργίας και της υποαπασχόλησης πτυχιούχων συνωστίζονται χιλιάδες πτυχιούχοι της Νομικής», σχολίασε ο κ. Κάτσικας.

Όσον αφορά την Ιατρική, ανέφερε ότι η επιλογή της στηρίζεται και αυτή σε μια παράδοση για το κύρος και το γόητρο, ακόμη κι αν σήμερα η πρόσβαση των Ιατρών στην αγορά εργασίας είναι προβληματική και τμήμα τους αναγκάζεται να καταφύγει στο εξωτερικό για ειδίκευση και εργασία.
Οι πρώτες προτιμήσεις για το 2017-18

Η Ιατρική και η Νομική Αθηνών ήταν τα δυο τμήματα που συγκέντρωσαν και το 2017 τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων των Πανελλαδικών.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Κάτσικα, αν ρίξει κανείς μια ματιά στις σχολές και τα τμήματα τα οποία οι υποψήφιοι δήλωσαν με μεγαλύτερη συχνότητα στα μηχανογραφικά δελτία τους θα διαπιστώσει με έκπληξη μια άλλη πραγματικότητα που μένει αθέατη στις αναλύσεις για τις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων:

Τα Τμήματα ΤΕΙ Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας στην Καστοριά και το Αργοστόλι, το Τμήμα Φωτογραφίας στο ΤΕΙ Αθήνας, τα Τμήματα ΤΕΙ Τεχνολογίας Τροφίμων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Καρδίτσα, τα πανεπιστημιακά Τμήματα Χημείας σε όλη τη χώρα, καθώς και τα Τμήματα Δημόσιας Διοίκησης και Κοινωνιολογίας στο Πάντειο έπιασαν στασίδι στις πρώτες θέσεις των τμημάτων που δηλώθηκαν, ανεξάρτητα σειράς, από τους υποψήφιους.

Χαρακτηριστικά, τα Τμήματα Ψηφιακών Μέσων στην Καστοριά και στο Αργοστόλι τα «σταύρωσαν» αντίστοιχα 13.330 και 12.209 νέοι/ες, 12.250 το Τμήμα Φωτογραφίας στο ΤΕΙ Αθήνας, 11.110 το τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων στη Θεσσαλονίκη, κλπ.