Aπροστάτευτοι oι προστατευόμενοι μάρτυρες στην Ελλάδα

Οι… απροστάτευτοι-«προστατευόμενοι» μάρτυρες με ονοματεπώνυμα. Οι κωδικοί τους καταρρέουν όπως και η φημολογούμενη προστασία τους. Τα παραδείγματα στη χώρα μας δείχνουν ότι ο θεσμός δεν έχει αποδώσει. Το αντίθετο μάλιστα, καθώς η ανωνυμία έχει μείνει στα χαρτιά και στοιχεία μαρτύρων γίνονται φεϊγβολάν στα χέρια των κατηγορουμένων. Σε άλλες χώρες, οι σημαντικοί μάρτυρες υποθέσεων, υπόκεινται σε αλλαγή στοιχείων ταυτότητας, κατοικίας και ένα ολοκληρωτικό face off. Η Ελλάδα καταγράφει τραγελαφικά παραδείγματα:

Δίκη 17 Νοέμβρη: Ο Εισαγγελέας παρακάμπτει τους κωδικούς των προστατευόμενων μαρτύρων Α1 και Β1 ανακοινώνει τα στοιχεία τους και εκείνοι δηλώνουν παρών μπροστά στους κατηγορουμένους.

«Λίτσα» της Greek Mafia: Η συγγενής κατηγορουμένου της Ελληνική Μαφίας, αποτελεί σημαντικό μάρτυρα κατηγορίας. Αλλάζει στοιχεία ταυτότητας, διεύθυνση κατοικίας, αλλά ως κατηγορούμενη και εκείνη οδηγείται σε κελί των φυλακών… Κορυδαλλού, όπου βρίσκονται έγκλειστοι και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι.

Δολοφονία Νεκτάριου Σάββα: Ο 41χρονος υπαρχιφύλακας της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας, πατέρας ενός παιδιού, δολοφονείται από την Σέχτα Επαναστατών, στα Πατήσια, έξω από το σπίτι προστατευόμενης μάρτυρος στη δίκη του ΕΛΑ.

Δίκη Χρυσής Αυγής: Οι πέντε προστατευόμενοι μάρτυρες, πρώην μέλη του μορφώματος και θύματα, που κατέθεσαν ηχητικά με αλλοιωμένη φωνή, είδαν τα στοιχεία ταυτότητάς τους στο διαδίκτυο.

Υπόθεση SIEMENS: Η «προστατευόμενη» γραμματέας του πανίσχυρου άνδρα της Siemens, Μιχάλη Χριστοφοράκου, κατήγγειλε ότι δέχθηκε επίθεση έξω από το σπίτι της το 2015.

Η Υποδιεύθυνση Επιχειρήσεων και Προστασίας Μαρτύρων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής αυτή τη στιγμή προστατεύει 55 μάρτυρες ποινικών, οικονομικών τρομοκρατικών υποθέσεων καιπρόσφατα αυτούς της υπόθεσης NOVARTIS. Το άρθρο 9 του νόμου 2928/2001, προβλέπει την προστασία των μαρτύρων που βοηθούν στην αποκάλυψη εγκληματικών δραστηριοτήτων και ενδέχεται να πέσουν θύματα εκδίκηση ή εκφοβισμού.

Μέχρι το 2010 ο νόμος περιλάμβανε τα αδικήματα του άρθρου 187 του κώδικα Ποινικής Δικονομίας και με τον Ν. 3875/2010 η ένταξη σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων επεκτάθηκε και για τις αξιόποινες πράξεις εμπορίας ανθρώπων (323, 323Α, 323Β και 351 Π.Κ.) και παράνομης διακίνησης μεταναστών (αρ. 87 παρ. 5 και 6 και 88 Ν. 3386/2005). Ωστόσο, το αδίκημα της δωροδοκίας ήρθε να προστεθεί 4 χρόνια αργότερα, σε νέα τροποποίηση με τις διατάξεις του Ν. 4254/2014 (σσ: εντάχθηκε ο θεσμός των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος), όπου η ένταξη σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων επεκτάθηκε και για τις αξιόποινες πράξεις των άρθρων 159, 159Α και 235 έως 237 Α Π.Κ. (δωροδοκία), ακόμη και εάν δεν τελέσθηκαν στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης, σε μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος κατ’ άρθρο 45Β Κ.Π.Δ., σε ιδιώτες κατ’ άρθρο 253Β Κ.Π.Δ. και σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο συμβάλλει ουσιωδώς στην αποκάλυψη των ως άνω αξιόποινων πράξεων.

Τα μέτρα προστασίας ενός τέτοιου σημαντικού μάρτυρα περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Φύλαξη με κατάλληλο προσωπικό της αστυνομίας

2. Κατάθεση με χρήση ηλεκτρονικών μέσων ηχητικής και οπτικής ή μόνο ηχητικής μετάδοσής της

3. Φύλαξη της οικίας

4. Διακριτική φύλαξη προστασίας

5. Αλλαγή κατοικίας και στοιχείων ταυτότητας

Πρέπει να σημειωθεί ότι τα μέτρα προστασίας λαμβάνονται με τη σύμφωνη γνώμη του μάρτυρα, δεν περιορίζουν την ατομική του ελευθερία και διακόπτονται αν ο μάρτυρας το ζητήσει εγγράφως ή δεν συνεργάζεται για την επιτυχία τους. Στην ελληνική πραγματικότητα τα μέτρα προστασίας μαρτύρων φαίνεται να είναι σε μόνιμη διακοπή και αποτυχημένα, καθώς παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις βλέπουμε άρση του σχετικού απορρήτου και διαρροής των στοιχείων του μάρτυρα.

thetoc