Τι απαντά ο Γιώργος Κιμούλης για την κόρη του και ποια συμβουλή δίνει στα νεαρά ζευγάρια.

Ονειρευόσουν να γίνεις πατέρας και αν ναι, πόσο κοντά έφτασες σε αυτό που ονειρευόσουν;

Αυτό θα πρέπει να το ρωτήσεις την κόρη μου. Δεν ξέρω το αποτέλεσμα. Από εκεί και πέρα, ναι, το ονειρευόμουν, αλλιώς θα έκανα σε μικρότερη ηλικία παιδί. Είναι σημαντική η απόφαση να κάνεις ένα παιδί. Θα πρέπει να είσαι έτοιμος και εσύ και το άλλο πρόσωπο. Σημαντικό είναι επίσης ποιο είναι το άλλο πρόσωπο. Συνήθως στα ζευγάρια που είναι νέα και θέλουν να παντρευτούν, μια συμβουλή δίνω: μην κάνετε παιδί με κάποιον μόνο επειδή είστε ερωτευμένοι. Κάντε παιδί με εκείνον που πιστεύετε πως θα είναι καλός γονιός. Το παιδί χρειάζεται και τους δύο.

Είναι θέμα ενστίκτου;

Όχι. Ερμηνείας, γνώσης, ανάλυσης και στοχασμού. Το βασικότερο όμως ρόλο παίζει ο αξιακός σου κώδικας, η προσωπική σου νομοθεσία και ο προσωπικός σου πολιτισμός.

Έχεις ποτέ ονειρευτεί να συνυπάρχεις με την κόρη σου σε κάτι θεατρικό;

Μπορεί να συμβεί, μπορεί και όχι. Είμαστε δύο διαφορετικοί άνθρωποι κι αυτό συμβαίνει από τότε που ήταν μικρή. Αν κάτι προσπαθούσα – το κατά πόσο το έχω καταφέρει δεν ξέρω – είναι να μην έχει ούτε στο ελάχιστο την αίσθηση πως είναι κτήμα μου. Η ελευθερία της βούλησης έπρεπε να επιτραπεί να αναπτυχθεί όσο πιο αυτόνομα γίνεται. Όσο γίνεται, γιατί καμία βούληση δεν αναπτύσσεται εντελώς αυτόνομα. Άρα, εξαρτάται και απ’ το περιβάλλον της, αλλά και από εκείνη.

Τα παιδιά αναπτύσσουν την κριτική σκέψη από μικρά, πώς βοήθησες την κόρη σου να την αναπτύξει;

Τα παιδιά δεν αντιγράφουν αυτό που τους λέμε, αλλά εκείνο που τους κρύβουμε. Το παιδί έχει μια εκπληκτική ικανότητα να σκανάρει τους μεγαλύτερους. Από τη στιγμή που το παιδί ξέρει αυτό που είσαι και όχι αυτό που του λες, αυτό θα αντιγράψει, αυτό θα μιμηθεί. Άρα πρέπει να κοιτάξεις το πόσο καλύτερος μπορείς να γίνεις. Ο αμέσως επόμενος κανόνας είναι να μη φοβάσαι τα λάθη σου, να μην ντρέπεσαι για αυτά. Όταν το παιδί τα εντοπίσει, να τα παραδεχτείς.

Αλλά ένα παιδί μπορεί να γίνει πολύ σκληρός κριτής…

Ναι. Είναι η τρίτη φορά που μου λες τη λέξη «σκληρός».

Μάλλον έχω γίνει μαλθακός…

Εσύ ξέρεις. Πάντως είναι και σκληρά τα πράγματα. Τι να κάνουμε;

Έχεις απωθημένα;

Απωθημένο που εκφράζεται με λόγια παύει να είναι απωθημένο. Μπαίνει σε άλλο χώρο, αυτό των ονείρων, των φιλοδοξιών. Άρα δεν μπορώ να μιλήσω για τα απωθημένα μου. Δεν τα ξέρω. Και δεν θέλω να τα μάθω. Δεν με ενδιαφέρει, με την έννοια πως δεν μπορώ να κάνω κάτι. Από τη στιγμή που είναι απωθημένο έχει αποκτήσει μια αίσθηση «αρρώστιας». Και η αρρώστια δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη. Άρα, τα αφήνω εκεί που είναι. Κάποια όνειρα μπορεί να υπάρχουν, αλλά όχι σε επίπεδο, πλέον, σχεδιασμού. Παλιότερα σχεδίαζα, τώρα δεν σχεδιάζω.

Γιατί;

Γιατί όσα σχεδίαζα, τα έκανα. Αφήνω λιγάκι αυτό το Homo Ludens (σ.σ.Ο Άνθρωπος – Παιχνίδι) να λειτουργεί πιο ελεύθερα.

Είναι απελευθερωτικό αυτό, ε;

Μερικές φορές, ναι. Μερικές φορές όμως, όταν χάνεις, γιατί στο παιχνίδι αυτό χάνεις κιόλας… – δεν είναι και τόσο ευχάριστο.

Πόσο διαρκούν οι ήττες σου;

Μέχρι τη στιγμή που ξεκινάει η νέα προσπάθεια.

Μπορεί και να τραβήξει δηλαδή…

Ναι. Αλλά το χρόνο τον καθορίζεις εσύ. Έχει άμεση σχέση με αυτό που λέγαμε πριν για τον ποιητή. Κάθε πρωί γράφεις, σβήνεις, γράφεις…

Υπάρχει κάποιο λάθος με δραματική επίδραση στη ζωή σου;

Ναι, αλλά δεν πρόκειται να σου τo πω.

Τα μεγάλα λάθη σε στοιχειώνουν ή πλέον ζεις με αυτά;

Δεν με στοιχειώνουν, αλλά τα υπενθυμίζω στον εαυτό μου. Και δεν τα υπενθυμίζω για να τα διορθώσω, δεν διορθώνονται άλλωστε. Τα υπενθυμίζω, όχι για να αποφύγω να κάνω κάποιο ίδιο. αλλά για να μην κάνω κάποιο όμοιο λάθος. Μεταξύ μας, βέβαια, δεν αποφεύγω ούτε τα όμοια λάθη. Σισύφεια η ζωή του ανθρώπου. Σπρώχνει αυτό τον τεράστιο βράχο στην κορυφή και πάντα στο τέλος του ξεφεύγει. Και άντε πάλι από την αρχή.

Δεν σου είναι και το πιο ευχάριστο να δίνεις συμβουλές. Αν σου ζητούσα να κάνεις μια εξαίρεση, ποια συμβουλή θα έδινες στους αναγνώστες;

Έχω απελευθερώσει τον εαυτό μου από αυτό, δεν μου αρέσει, αλλά δίνω πού και πού συμβουλές. Δίνω γιατί το απαιτεί η ηλικία μου. Και μου ζητούνται, πάλι λόγω ηλικίας. Και όταν σου ζητείται κάτι, δεν είναι δίκαιο να αρνείσαι. Αν δίνω μια συμβουλή, δεν είναι άλλη πέρα από τη διαρκή, καθημερινή προσπάθεια στο να συμμετέχεις. Η έννοια της συμμετοχής είναι το πιο σημαντικό πλέον στον άνθρωπο. Γιατί αυτή αρχίζει να χάνεται. Ο άνθρωπος που δεν συμμετέχει δεν μπορεί να ζει μέσα στον κοινωνικό χώρο. Ο άνθρωπος που δεν νιώθει κοινωνικό ον είναι ή Θεός ή ζώο. Θεός δεν μπορεί να είναι, άρα θα αφήσει τον εαυτό του να γίνει ζώο;

Ποια είναι η πιο σοφή συμβουλή που σου έχουν δώσει και ποιος σου την έδωσε;

Ο Δημήτρης Χορν. Μου είχε πει κάποτε «ποτέ να μην παίζεις έργα που είναι κατώτερά σου, μόνο και μόνο για να νιώθεις πως εσύ είσαι ανώτερος. Πάντα να παίζεις έργα που είναι ανώτερα από εσένα, έστω και αν έχεις την αίσθηση πως δεν θα μπορέσεις με τίποτε να τα ερμηνεύσεις. Μόνο και μόνο η προσπάθεια να τα ερμηνεύσεις, θα σε κάνει λίγο πιο ψηλό από αυτό που είσαι».

Διαβάστε όλη τη συνέντευξη στο People, που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή, μαζί με το Πρώτο Θέμα.