Από τον Γιώργο Πράτανο,

Η παρθενική του εμφάνιση στο Εθνικό Θέατρο μοιάζει να άργησε κάποιες δεκαετίες. Όχι, δεν ήταν ο Γιώργος Κιμούλης που εμφανίστηκε αργοπορημένος, αλλά το ίδιο το Εθνικό. Φυσικά και δεν μοιάζει με πρωτοεμφανιζόμενο όταν κινείται στους διαδρόμους του επιβλητικού κτιρίου της Κεντρικής Σκηνής που σχεδίασε ο Τσίλλερ. Καθώς με οδηγεί στο καμαρίνι του, το απόγευμα της προηγούμενης Παρασκευής, παρατηρώ τις αντιδράσεις εκείνων που συναντά στο διάβα του. Κοιτάζουν με σεβασμό και ο ίδιος ανταποδίδει συνεσταλμένα με ένα κούνημα του κεφαλιού του .

Πάνω σε ποια από τα ελαττώματά σου δουλεύεις αυτό τον καιρό;

Δεν δουλεύω πάνω στα ελαττώματά μου, αλλά στα προτερήματά μου. Αλλά και τα ελαττώματα και τα προτερήματα είναι τόσο προσωπικά στον καθένα και πολλές φορές μπορούν να παρεξηγηθούν από τον κόσμο. Έτσι, ούτε τα προτάσσω ούτε μιλώ για αυτά. Ένα βασικό στοιχείο της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι η έννοια της έλλειψης. Ο άνθρωπος δημιουργεί επειδή κάτι του λείπει. Αυτός είναι ο βασικός βατήρας της δημιουργίας. Αυτή την έλλειψη λοιπόν οφείλω να τη φυλάω ως κόρη οφθαλμού και να μην την περιφέρω δημόσια ως άλλον επιτάφιο.

Έχεις κορεστεί ποτέ;

Όχι. Έχω νιώσει λόγω ηλικίας – και είναι φυσικό αυτό – μια συναισθηματική κόπωση. Ουσιαστικά σε αυτήν αντιστέκομαι. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα απ’ τη συναισθηματική κόπωση. Εκεί σταματά κάθε όρεξη για δημιουργία, κάθε όρεξη να συνυπάρξεις με κάποιον άλλον, να προσφέρεις ή και να δεχτείς… Με λίγα λόγια, γκρεμοτσακίζεται κάθε έννοια πάθους. Σε αυτό προσπαθώ να αντισταθώ όσο πιο σθεναρά γίνεται.

Πώς μπορεί να αντισταθεί κανείς σε αυτό;

Όπως κάθε καλλιτέχνης. Ο καλλιτέχνης δεν περιμένει την έμπνευση. Ένας ποιητής, ας πούμε, σηκώνεται κάθε πρωί και γράφει στίχους. Γράφει, σβήνει, σκίζει… Η έμπνευση δεν έρχεται. Αλλά εκείνος συνεχίζει να κάνει το ίδιο κάθε πρωί. Ο Dickens δεν περίμενε να εμφανιστεί ο Oliver Twist στο παράθυρο ένα πρωί. Μέσω δουλειάς καλούσε τον Oliver Twist. Ψάχνω την έμπνευση εργαζόμενος.

Άρα το 24ωρο σου είναι γεμάτο δουλειά…

Ναι. Ακόμη και όταν κοιμάμαι, θα σου έλεγα. Τα περισσότερα όνειρά μου είναι στοιχειωμένα από όνειρα εργασίας. Εργασίας, όχι δουλειάς! Παραγωγής έργου.

Πότε ήταν η τελευταία φορά που υπέφερες από τύψεις;

Δεν πιστεύω σ’ αυτά τα πράγματα. Τις τύψεις μας τις δημιουργούν οι άλλοι, για να παραμένουμε ανενεργοί. Όπως δεν πιστεύω στην έννοια της μετάνοιας. «Μετανοώ» δεν σημαίνει τίποτε. Ας μπορούσες να κατανοήσεις τη στιγμή της πράξης σου.

Είναι σκληρό αυτό…

Ναι. Και για τους δύο. Και για αυτόν που έχει αδικηθεί και για εκείνον που έχει αδικήσει. Μα εδώ δεν ψάχνουμε για εύκολη ανακούφιση. Οι τύψεις και η μετάνοια είναι εύκολες ανακουφίσεις. Τρόποι να συγχωρούμε τον εαυτό μας και να οδηγούμεθα στην απραξία. Άρα δεν κάνει να τις αποδεχόμαστε.

Πόσους φίλους έχεις χάσει;

Πολλούς. Αλλά το «μετανοώ» έχει άμεση σχέση με τον παρελθόντα χρόνο. Το ίδιο και το «συγγνώμη». Μια νέα πράξη, όμως, που ουσιαστικά δεν στηρίζεται πάνω στην πληγή που έχεις δημιουργήσει στον άλλον, είναι καλύτερη από μια μετάνοια. Αν έχεις συνειδητοποιήσει πως αυτό που έχεις κάνει σε κάποιον είναι άδικο/πρόστυχο/χυδαίο, αντί να κάθεσαι να κατακλύζεσαι από τύψεις, κάνε μια πράξη που να έχει σχέση με το τώρα ή το μέλλον. Όχι για να σε συγχωρέσει όμως, γιατί μπορεί ο άλλος να μην το δεχτεί. Εσύ όμως πρέπει να την κάνεις.

Ωστόσο φαντάζομαι πως αυτό στοιχίζει. Δεν έκανες ύστερες σκέψεις για ανθρώπους που πραγματικά θα ήθελες να είναι στη ζωή σου;

Πολλές. Ο χρόνος όμως δεν γυρίζει πίσω.

Φαντάζομαι πως είσαι ακόμη πιο σκληρός με τον εαυτό σου…

Μπορεί.

Τιμωρείς τον εαυτό σου;

Ο εαυτός μας, ούτως ή άλλως, κάποιες στιγμές τιμωρείται. Δεν είναι αλάνθαστος ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος φοβάται την τιμωρία γιατί η οικογένειά του τον έχει τιμωρήσει πολλές φορές άδικα. Έτσι χάνει την πίστη του στην έννοια του δικαίου. Έχει τιμωρηθεί άδικα, όχι γιατί η οικογένειά του είναι κακή, αλλά γιατί πολλές φορές είναι αδιάφορη. Ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας είναι σημαντικός. Πρέπει να δίνεις χρόνο στα παιδιά σου. Να μη λες, ας πούμε, αυτά τα περίφημα άχρηστα «όχι», επειδή έχεις δουλειά ή το μυαλό σου είναι αλλού, γιατί τότε δημιουργείται ένα τέτοιο σύμπλεγμα εντός τους, και χάνουν την έννοια του δικαίου. Άρα οποιαδήποτε τιμωρία δεν έχει αξία. Γιατί πότε έρχεται η τιμωρία; Όταν ξεπερνάς τα όρια της δικής σου ελευθερίας εις βάρος κάποιου άλλου.

Διαβάστε όλη τη συνέντευξη στο People, που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή, μαζί με το Πρώτο Θέμα.